برگزاری مراسم عروسی و عزا و دورهمی‌های خانوادگی در کنار حضور مسافران برای گشت‌و‌گذار در روستاها، افزایش آمار کرونا و قرنطینه این مناطق را درپی داشته است.
صبح‌شد: از اوایل اسفند سال گذشته که خبر فوت نخستین بیمار کرونایی در کشور پیچید تا امروز که طبق اظهارات رسمی ستاد مقابله با کرونا، این بیماری تا حدی در شیب نزولی و کنترلی قرار گرفته است، عمده اخبار کرونایی مربوط به شهر‌ها بود و به‌نظر می‌رسید اوضاع روستاها با توجه به جمعیت کمتر برای مقابله با این بیماری بهتر باشد.
اما در چند ماه اخیر که به‌علت محدودیت‌ها اکثر شهرنشینان برای گشت‌و‌گذار و برگزاری مراسم عروسی و عزا به روستاها پناه بردند، با افزایش جمعیت و تجمع افراد در این مناطق، برخی روستاها نیز به رنگ قرمز در آمدند؛ تا جایی که در هفته‌ای که گذشت ۸ روستای کشور به‌دلیل افزایش شمار مبتلایان به کرونا در وضعیت قرنطینه کامل قرار گرفتند.
کارشناسان معتقدند تعطیلی تالار‌های پذیرایی و مکان‌های گردشگری و همچنین نظارت‌های بیشتر در شهر‌ها موجب افزایش رفتوآمد به روستاها شده؛ این در حالی است که در برخی روستاها هنوز استفاده از ماسک جدی گرفته نمی‌شود. حتی امکانات کافی برای تهیه موادضدعفونی‌کننده وجود ندارد و درصورت آلوده بودن یک نفر، بیشتر اهالی روستا در معرض خطر ابتلا قرار گرفته و به کام مرگ کشیده می‌شوند. حالا بزرگ‌ترین نگرانی روستاییان از ورود مهمان‌ها و مسافرانی است که برای تفریح و گردش و برگزاری مراسم به آبادی و محل امن آن‌ها می‌آیند و کرونا را با خود سوغات می‌آورند. در این گزارش با اهالی برخی روستاها و مسئولان بهداشت و درمان گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
کرونا شهر و روستا نمی‌شناسد
برگزاری مراسم عروسی و عزا در روستاها حالا به پاشنه آشیل تمام تلاش‌ها برای مبارزه با کرونا تبدیل شده است. روستاییان از اینکه محل زندگیشان در حال تبدیل شدن به کانون شیوع کرونا است، ابراز نگرانی کرده و خواستار برخورد جدی‌تر مسئولان برای حفاظت از روستاها هستند.
یکی از اهالی روستای نقل شهرستان سمیرم اصفهان در این‌باره به همشهری می‌گوید: هفته گذشته ۲ مراسم عروسی در روستا برگزار شد و جمعیت زیادی از شهر در این دو مراسم حضور داشتند، اما هیچ تدبیری از سوی مسئولان برای جلوگیری از برگزاری مراسم عروسی در روستاها نمی‌شود. مصطفی صمدپور اضافه می‌کند: این روستا حدود ۷۳خانوار دارد. در یک سال گذشته افراد زیادی از شهر به روستای ما آمده‌اند و با خرید زمین‌های کشاورزی و تبدیل آن به ویلا، در این روستا و روستا‌های اطراف ساکن شده‌اند. برخی افراد نیز ویلاهایشان را برای برگزاری مراسم عروسی اجاره می‌دهند. شهری‌ها دلخوش هستند به اینکه اگر مراسم عروسی را در روستاها برگزار کنند از خطر دور می‌مانند، اما کرونا شهر و روستا نمی‌شناسد.
یکی از شهروندان بیرجندی که هفته گذشته مراسم عروسی برگزار کرده بود می‌گوید: مراسم ازدواج فرزندم به‌دلیل کرونا چند نوبت جابه‌جا شده بود و از آنجایی که تالار‌ها تعطیل است، مراسم را در یکی از روستا‌های اطراف بیرجند برگزار کردیم. او معتقد است، چون مراسم در روستا و فضای باز برگزار می‌شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌افزاید: در ابتدای مراسم به همه مردم ماسک دادیم و همه جا را ضدعفونی کردیم که مشکلی پیش نیاید. ساکن یکی از روستا‌های همجوار لارستان استان فارس هم به همشهری می‌گوید که جمعیت روستایشان طی هفته‌های اخیر به‌ویژه با اجرای طرح رنگ‌بندی کرونایی که در آن تعطیلی مشاغل و دورکاری ادارات نیز به‌طور کامل مشخص شد، حداقل تا ۳۰ درصد نسبت به گذشته افزایش یافته است.
رحمان که روستایش یکی از کانون‌های شیوع کرونا تشخیص داده شده، می‌افزاید: جمعیت زیادی از شهر‌ها محل زندگیشان را به روستا انتقال دادند. اکثر جوانان که پس از ازدواج به شهر‌ها مهاجرت کرده بودند در قالب مهمانی چند روزه و گاهی نیز به‌طور دائم به روستاها بازگشته‌اند و در یک خانه بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی دور هم زندگی می‌کنند.
فرهنگسازی برای کاهش آمار کرونا
با وجود اینکه درحال حاضر هیچ شهری در وضعیت قرمز کرونایی قرار ندارد، اما در چند روز گذشته ۸ روستا در استان‌های فارس، هرمزگان و لرستان با وضعیت قرمز، قرنطینه کامل و ۳۲ روستای آمل با ممنوعیت ورود افراد غیربومی و چند روستای سمیرم اصفهان هم با افزایش آمار ابتلا به کرونا روبه‌رو شدند. دلایل قرمز شدن روستاها در گفتگو با ساکنان برخی از روستاها مطرح شد و مسئولان بهداشت و درمان نیز با تأیید این موارد، فرهنگسازی و نظارت‌های بیشتر را یکی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از افزایش آمار کرونا در روستاها عنوان می‌کنند.
معاون بهداشت علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه آلودگی به کرونا در روستاها افزایش یافته است، به همشهری می‌گوید: در روستا‌های لرستان طایفه‌های مختلفی زندگی می‌کنند و به همین دلیل تجمعات در برگزاری مراسم با تعداد بالای افراد موجب شده آمار بیماران کرونایی بالا برود. مریم کوشکی به آموزش مجازی روستاییان اشاره می‌کند و می‌افزاید: ما برای بهورزان، دهیاران و بخشداران دوره‌های آموزش از راه دور برگزار کردیم تا با آگاهی ساکنان از تجمعات جلوگیری کنند.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز با بیان اینکه نزدیکی روستاها با شهر‌ها یکی از عوامل بالا رفتن آمار کرونا در روستاهاست، به همشهری می‌گوید: بسیاری از روستاها با شهر‌ها ادغام شده‌اند و اگر آن شهر در وضعیت بحرانی قرار بگیرد، مردم روستا نیز درگیر می‌شوند. سیمین بابایی خواستار جلوگیری از حضور افراد غیربومی و مسافر در مناطق روستایی شده و می‌افزاید: افزایش تست‌های سریع بیماری از برنامه‌های ماست تا بتوانیم آمار مبتلایان در روستاها را نیز همچون شهر‌ها پایین بیاوریم. باید به مردم شهر هم آموزش بدهیم که محدودیت‌ها فقط برای شهر نیست و در همه جا باید رعایت شود.
مدیر روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز درباره حضور گردشگران و برگزاری مراسم عروسی در روستا‌های این استان به همشهری می‌گوید: اضطراب و آشفتگی ناشی از کرونا برای مردم روستا که کیلومتر‌ها دور از امکانات بهداشتی هستند، بیشتر است. روستا‌های ما در نهایت یک خانه بهداشت دارند که تب و میزان اکسیژن خون را اندازه می‌گیرند. روستا‌هایی که پزشک داشته باشند انگشت‌شمارند.
فاطمه نوروزیان اضافه می‌کند: دید و بازدید و رفتوآمد در محیط روستا هنوز رنگ و بوی گذشته را دارد و اطلاع‌رسانی ناقص به روستاییان درباره علائم و ویژگی‌های کرونا و تفاوت آن با سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیز خود دلیلی بر انتشار بیشتر بیماری خواهد بود. به همین دلیل علاوه بر اعمال محدودیت‌ها برای ورود مسافران در حال آموزش و فرهنگسازی به روستاییان هستیم تا از دورهمی‌ها پرهیز کنند.
***
اگرچه تصور می‌شد اغلب روستاها به‌دلیل جمعیت کمتر و فضای زیستی وسیع‌تر، وضعیت بهتری در مهار کرونا داشته باشند، اما حضور مسافران و بازگشت مهاجران از شهر‌ها در کنار برگزاری مراسم‌های گوناگون، پای کرونا را به روستاها هم باز کرد. حالا علاوه بر تمهیدات دولتی، این خود مردم هستند که باید با رعایت محدودیت‌ها، روستاها را از قرنطینه خارج کرده و ماهیت این مناطق را حفظ کنند.
سوغات مرگبار گردشگران به روستاها
علاوه بر مهاجرت معکوس و برگزاری مراسم در روستاها، حضور گردشگران در مناطق بکر و طبیعی روستاها نیز موجب شلوغی و بالطبع افزایش کرونا در بسیاری از این مناطق شده است. یک روستایی از توابع بخش هزارجریب نکا در مازندران در این‌باره می‌گوید: در تعطیلات گذشته ۲۰۰خانوار غیربومی به این منطقه آمدند و این در حالی است که قرار بود تردد از سایر استان‌ها به مازندران منع شود، اما مردم از راه‌های فرعی خود را به روستاها می‌رسانند.
عباس صالحی می‌افزاید: بسیاری از مسافران غیربومی تصور می‌کنند در روستاها کرونا نیست و نه‌تن‌ها ماسک نمی‌زنند، بلکه به تفریحات گروهی نیز می‌پردازند و سلامت اهالی بومی را به خطر می‌اندازند. دهیار روستای آل شهر مشهد نیز از ورود مسافران به روستا گلایه دارد و می‌گوید: جمعیت روستا حدود ۵۰۰نفر است، اما روز‌های جمعه شهری‌ها برای تفریح به روستا می‌آیند. روستایی‌ها می‌ترسند و به ما می‌گویند جلوی این‌ها را بگیرید، اما کسی جلودارشان نیست. حکم که نداریم. دولت باید به ما اختیار بدهد که نمی‌دهد.
اسماعیل طوسی توضیح می‌دهد: مردم برای کار‌های ضروری می‌روند مشهد و این رفت‌وآمد‌ها می‌تواند مسبب انتقال کرونا باشد. مشکل ما این است که توی روستا ماسک پیدا نمی‌شود. حتی خانه بهداشت هم ماسک ندارد که مردم بخرند. الکل هم اصلا نداریم.
احسان موسوی، ساکن روستای شمس آباد ابرکوه یزد هم معتقد است: روستاییان برای امرار معاش از ورود مسافران استقبال می‌کنند و به همشهری می‌گوید: تمام درآمد سالمندان روستا از حضور گردشگران تأمین می‌شود؛ بنابراین شما نمی‌توانید به صاحب باغ بگویید چرا باغش را به شهری‌ها اجاره می‌دهد. او اضافه می‌کند: در ۳ماه اول سال، محدودیت تردد وجود داشت و تا حد ممکن غیربومی‌ها را راه نمی‌دادند، اما عملا بعد از ۳ماه، دیگر مردم دستشان به دهانشان نمی‌رسید. زمانی دولت می‌تواند به من تحکم کند غریبه را به روستا راه ندهم که درآمد حداقلی روزمره ام تامین باشد.
