باورش عجیب و سخت است، اما واقعیت دارد: «میزان پرداخت زکات توسط مردم در سال ۹۹ رکورد زد و از مرز ۱۳۰۰ میلیارد تومان عبور کرد».
صبحشد: باورش عجیب و سخت است، اما واقعیت دارد: «میزان پرداخت زکات توسط مردم در سال ۹۹ رکورد زد و از مرز ۱۳۰۰ میلیارد تومان عبور کرد». این خبر را معاون کمیته امداد امام خمینی (ره) اعلام کرده و در گفتگو با خراسان این نوید را میدهد که جهش اصلی میزان زکات پرداختی توسط مردم، در سال ۱۴۰۰ خواهد بود و باید منتظر دومین رکورد شکنی تاریخی آن هم باشیم.
رشد چشمگیر در ۲ سال
سال ۹۸ هم اتفاقات خوب در حوزه زکات کم نبود و تلاشها برای احیای این فریضه دینی و مشارکت اجتماعی مردم در حل مشکلات همنوعان شان چشمگیر بود. شورای عالی زکات و کمیته امداد، میزان زکات پرداختی در سال ۹۸ را ۴۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته بودند، اما مجموع زکات این سال از ۶۰۰ میلیارد تومان عبور کرد. در سال ۹۹ هم با وجود کرونا و مشکلات اقتصادی کرونا، اما میزان زکات جمع آوری شده از سقف پیش بینی شده ۸۰۰ میلیارد تومان که هیچ، از مرز ۱۳۰۰ میلیارد تومان هم عبور کرد.
چگونه ممکن است؟
برای همه ما این سوال پیش میآید که چطور ممکن است در یکی از سختترین سالهای اقتصادی کشورمان، مردم بیشترین زکات کل ۴۱ سال عمر انقلاب را پرداخت کرده باشند. این سوال را با معاون توسعه مشارکتهای مردمی کمیته امداد مطرح میکنم و وی در گفتگو با خراسان اظهار میکند: زکات یکی از مظلومترین فروع دینی است که با وجود سفارشهای موکد، سالها مورد کم توجهی بود، اما از سه سال قبل و بعد تاکید ویژه رهبر انقلاب بر ایجاد نهضت زکات در کشور، شرایط تغییر کرد. «علیرضا عسکریان» میافزاید: بعد از تاکید ایشان، دبیرخانه زکات همت خود را بیشتر کرد و قدرتمند وارد ماجرا شد که خروجی اش افزایش قابل توجه زکات پرداختی مردم در دوسال اخیر بوده است در حالی که رسیدن به زکات سالیانه ۱۳۰۰ میلیارد تومان میزانی بود که ما برای شش سال آینده هدف گذاری کرده بودیم.
فرهنگی که ترویج شد
عسکریان درباره مهمترین اقدام صورت گرفته در دو سال اخیر که به افزایش میزان زکات منجر شده است نیز میگوید: مهمترین مشکلی که سالها با آن مواجه بودیم، اطلاع کم مردم درباره پرداخت زکات بود. همه با زکات فطره آشناییم، اما بسیاری از مردم درباره زکات کشاورزی و زکات مال اطلاع کاملی ندارند و به همین دلیل مهمترین هدف را تلاش برای صحبت با مردم و ترویج فرهنگ پرداخت زکات تعیین کردیم. مروجان زکات، روحانیون مستقر در روستاها و مراکز نیکوکاری تخصصی این فرهنگ سازی را انجام دادند و امسال هم کارشان را توسعه خواهند داد.
تدارک ویژه برای ۱۴۰۰
عسکریان میافزاید: امسال هم اوج خروجی این اقدامات خواهد بود چرا که هماهنگی بسیار خوبی با نمایندگی، ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، حوزههای علمیه و سازمان تبلیغات اسلامی انجام شده و بیش از شش هزار مروج، چهار هزار روحانی مستقر و دو هزار روحانی طرح هجرت، همکار ما برای این فرهنگ سازی خواهند بود. علاوه برآن، امسال هزار مرکز نیکوکاری تخصصی زکات را افتتاح خواهیم کرد که با محوریت خود مردم در مساجد محلات تشکیل میشود و با این کار آرام آرام کار مردم را به خودشان خواهیم سپرد.
۱۳۰۰ میلیارد زکات کجا هزینه شد؟
سوال مهمی که شاید در ذهن همه ما شکل بگیرد، این است که زکاتهای جمع آوری شده در کجا هزینه میشود. عسکریان پاسخ میدهد: محل استفاده زکات، دقیقا برای کمک به محرومان است. در سال ۹۹ بیش از ۸۵ درصد کل منابع حاصل از زکات در سفره مردم و برای زندگی آنها هزینه شد، از تامین جهیزیه و کمک به بیماران نیازمند گرفته تا تعمیر منازل و تهیه بستههای غذایی. ۱۵ درصد دیگر آن هم در حوزههای عمرانی خود روستاها و در مواردی مثل احداث جاده روستایی، تامین برق روستا و ساخت خانه عالم، حسینیه و غسالخانه صرف شد.
پرداخت کننده زکات برای هزینه کرد حق انتخاب دارد
عسکریان به موضوع مهمی هم اشاره میکند که شاید خیلی از ما از آن بی خبر باشیم. وی میگوید: ما پیشنهادهایمان درباره اولویتها و نیازها را به پرداخت کنندگان زکات اعلام میکنیم، اما در نهایت خود آنها هستند که تصمیم میگیرند زکاتشان در کجا مصرف شود. مثلا ممکن است ما از او بخواهیم از زکاتش برای تامین بسته غذایی استفاده کنیم، اما نظر خودش این باشد که به یک بیمار نیازمند در روستا کمک کند، ما هم دقیقا مطابق خواسته خود او عمل میکنیم.
زکات میتواند بخش بزرگی از مشکلات جامعه را برطرف کند
حجت الاسلام والمسلمین قرائتی، عضو شورای عالی زکات هم تعریف شیرین و دلنشینی از زکات دارد؛ روحانی بزرگواری که همه ما با جلسات تفسیر قرآن او در ماه مبارک رمضان خاطرهها داریم و کلامش برای همگان دلنشین است. او میگوید: «از مهمترین و پرتکرارترین مطالب و پیامهای قرآنی، درباره ادای فریضه زکات است. اگر فریضه زکات در کشور احیا شود و رونق بگیرد بخش قابلتوجهی از مشکلات موجود از بین خواهد رفت و اجرای درست زکات در جامعه، سیما و آینهای از وجود حکومت اسلامی است».
زکات به چه مواردی تعلق میگیرد؟
بنابر فتوای مراجع تقلید زکات در ۹ مورد واجب است:گندم- جو - خرما. کشمش- طلا- نقره- شتر- گاو و گوسفند. البته برخی از فقها علاوه بر این موارد برای سرمایه کسب و کار و تجارت نیز بنا بر احتیاط، زکات را واجب دانسته و برخی هم مستحب میدانند.