چه تخلف‌هایی و توسط چه ارگان‌هایی در روند واکسیناسیون رخ داده و واکسن‌های قاچاق در بازار چه وضعی دارند؟
صبح‌شد: واکسن‌خواری پدیده جدید این روز‌های عجیب است.
واکسنی که قطره‌چکانی برای گروه‌های حساس، شاغلان در مشاغل سخت، سالمندان و بیماری‌های خاص وارد می‌شود این روز‌ها به‌راحتی مورد سرقت قرار می‌گیرد و به کسانی که گروه هدف نیستند، تزریق می‌شود. تقریباً از اوایل سال‌جاری بود که واکسیناسیون پاکبان‌ها و کارکنان بخش جمع‌آوری پسماند‌های بیمارستانی به‌تدریج در سراسر کشور آغاز شد و همین آغاز، بساط تخلف تازه‌ای را فراهم کرد: «واکسن‌خواری».
در ابتدا، شکرالله سلمان زاده، رئیس دانشکده علوم پزشکی آبادان، خبر سوءاستفاده از واکسن سهمیه پاکبانان را تأیید کرد و گفت: «پاکبانان یکی از اولویت‌های تزریق واکسن کرونا هستند. افراد معرفی شده طبق لیست ارائه شده از سوی شهرداری، واکسن کرونا دریافت کرده‌اند. متأسفانه در این میان تعدادی از مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر آبادان نیز که اسامی آن‌ها در فهرست ارائه شده از سوی این شهرداری بود، واکسن کرونا تزریق کرده‌اند و از آنجا که این افراد هنگام تزریق واکسن، ماسک بر چهره داشتند، شناسایی آن‌ها برای همکاران ما میسر نشد.»
پس از رسوایی تزریق واکسن بدون نوبت در شهرداری‌های چند نقطه کشور، مدتی بعد خبر رسید که حق واکسن کادر درمان در چند بیمارستان تهران - که بیمارستان مدرس یکی از آن‌ها بود- هم خورده شده. همچنین تخلفاتی در شهرداری تهران اتفاق افتاده است. در هفته دوم اردیبهشت امسال، خبری مبنی بر واکسن‌خواری در شهرداری تهران منتشر شد.
برخی اعلام کردند تعدادی از کارمندان زن و مرد شهرداری یکی از منطقه‌های تهران به‌عنوان پاکبان معرفی شده و در لیست دریافت واکسن قرار گرفتند. در این لیست ۱۷۹نفره، تعدادی از افراد خانم هستند؛ این در حالی است که در پایتخت هیچ پاکبان زنی وجود ندارد.
عزل مدیران خاطی
همه این‌ها یعنی، همزمان با اوج گرفتن موج چهارم کرونا، پدیده مذموم واکسن‌خواری هم روزبه‌روز در حال گسترش است. پس از انتشار خبر تخلف در بیمارستان‌های تهران، سعید نمکی، وزیر بهداشت هم به ماجرا وارد شد و در نهایت با دستور دکتر زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و فرمانده ستاد مقابله با کرونای کلانشهر تهران، رئیس بیمارستان مدرس به‌علت تخلف در توزیع واکسن برکنار شد.
در توضیح این اتفاق آمده است که رئیس بیمارستان مدرس به‌دلیل تخلف از سند ملی واکسیناسیون و تزریق واکسن کرونا به اعضای خانواده خود، برکنار شده است. پیروز حناچی شهردار تهران هم بعد از رسانه‌ای شدن ماجرا در جلسه‌ای در صحن شورای شهر گفت: گزارشی از یکی از سایت‌ها مبنی بر استفاده مدیران شهرداری از سهمیه واکسن کرونای پاکبان‌ها داشتیم. در بررسی‌ها مشخص شد که برخی انحرافات وجود داشته و یک رئیس ناحیه و تعدادی دیگر نیز عزل شدند. او توضیح داد: از این ۱۹۸نفر که واکسن دریافت کرده‌اند نیز ۴۴نفر شامل پرسنل بازیافت، ۱۰۰نفر پاکبان، ۱۲ نفر کارمند، ۱۳نفر فاقد رابطه استخدامی با شهرداری با هویت مشخص، ۲ نفر راننده جرثقیل، ۹نفر راننده خودرو سرویس، ۱۷نفر کارگر فضای سبز و یک نفر شهربان بوده‌اند.
شهردار تهران اعلام کرد: دستور داده‌ام اسامی دریافت‌کنندگان در سایت شفاف بارگذاری شود. او گفت بر اساس تحقیقات صورت گرفته هیچ مدیری در شهرداری واکسن نزده است.
برخورد با خیانت باید جدی باشد
تا لحظه تنظیم این گزارش، کمتر از یک درصد جمعیت ایران واکسینه شده‌اند که باز در آمار‌های منتشر شده ذیل همین یک درصد هم برخی تنها یک دوز دریافت کرده‌اند.
تاکنون ارگان‌ها و سازمان‌هایی که تخلف در آن‌ها گزارش شده حداقل روی کاغذ و پشت تریبون، خبر از برخورد با خاطیان که به نوعی به سند ملی واکسیناسیون خیانت کرده‌اند، داده‌اند، اما این رویه به‌طور کلی باید اصلاح شود. باید با افراد خاطی، برخورد حقوقی و قضایی شود تا این قضیه رواج پیدا نکند و مجازاتی متناسب این جرم درنظر گرفته شود.
البته این پدیده مختص به ایران نیست و ارتکاب تخلف برای تزریق سریع‌تر واکسن کرونا در کشور‌های دیگر نیز مشاهده شده است. مثلا دیده شده است که عده‌ای از افراد با ارائه اسناد غیرواقعی ادعا می‌کرده‌اند که به بیماری مزمن مبتلا هستند و واکسن کرونا را زودتر دریافت کرده‌اند. اما در کشور‌های اروپایی، تعیین جرایم سنگین برای این افراد، مانع از این شد که سندسازی‌های دروغین‌شان رواج پیدا کند.
شاید بهتر باشد مسئولان در این زمینه از کشور‌های دیگر الگو بگیرند و این بار پای حرف‌هایشان جدی بایستند تا همین ابتدای کار جلوی دومینوی واکسن‌خواری را بگیرند نه وقتی که آب از آب گذشته و فساد شبکه‌ای شده و در نظام پزشکی کشور، ریشه پیدا کرده است.
