همزمان با افزایش نرخ‌ها در بازار برنج خارجی و ایرانی یک کیلو ماکارونی، 16هزار تومان شد.
صبح‌شد: در بازار ماکارونی برند حرف اول را می‌زند. باید معروف باشی تا محصولات را بخرند. سال‌ها تبلیغات گسترده شرکت‌های تولیدکننده ماکارونی باعث شده قفسه ماکارونی سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای را فقط چند نام معروف پر کنند و یک محصول گمنام، اگر بهترین کیفیت را هم داشته باشد، بعید است در میان غول‌های این صنعت بتواند قد علم کند، مگر اینکه همان راهی را برود که آنها سال‌ها پیش رفته اند؛ یعنی تبلیغات گسترده و پرهزینه.
سوپرمارکت‌های مناطق مختلف تهران اغلب با برندهای معروف ماکارونی همکاری می‌کنند. با این حال، در میان معروف‌ها هم رقابت وجود دارد و وقتی پای رقابت در میان باشد، قطعا مهم‌ترین فاکتور انتخاب، قیمت خواهد بود.
افزایش 50درصدی قیمت ماکارونی
خردادماه امسال بود که رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی کارخانه‌های ماکارونی از افزایش 50درصدی قیمت‌ها خبر داد. از همان زمان، یعنی از هفته دوم خرداد، قیمت‌های جدید اعمال شد و قیمت بسته‌های 700گرمی ماکارونی از 5هزار و 200تومان به 7هزار و 800تومان افزایش یافت. دلیل این تغییر نرخ نیز افزایش قیمت هزار تومانی گندم دروم (گندم مخصوص تولید ماکارونی) اعلام شد.
البته قیمت اعلام‌شده برای ماکارونی رشته‌ای است، درحالی‌که انواع بسیار متفاوتی از ماکارونی رشته‌ای و شکلی در سوپرمارکت‌ها دیده می‌شود. در ماکارونی‌های رشته‌ای ضخامت رشته می‌تواند 1.2، 1.5و 1.7باشد و وزن بسته هم 500گرمی و 700گرمی. گاهی هم بسته‌بندی‌های یک کیلویی در میان تولیدات دیده می‌شود، اما وزن متعارف همان 500یا 700گرم است.
قیمت روی بسته‌بندی‌های دارای ویژگی‌های مشابه در برندهای مختلف ماکارونی تفاوت قابل‌توجهی ندارد و چیزی در حدود 100تا200تومان است، اما نگاهی دقیق به قیمت محصولات برندهای مختلف نشان می‌دهد که «تک» قیمت محصولات خود را اندکی بیشتر از آنچه از سوی انجمن صنفی اعلام شد، افزایش داده است. روی بسته‌های 700گرمی این برند، قیمت مصرف‌کننده ، 7هزار و 950تومان درج شده که 150تومان بیشتر از قیمت اعلام شده است. ماکارونی‌های ضخیم (2.8میلی‌متری) تک هم 7هزار و 990قیمت خورده‌اند.
بسته‌های 500گرمی آن هم 100تومان از دیگر برندها گران‌تر است و با قیمت 5هزار و 850تومان به فروش می‌رسد. «تک» روی انواع ماکارونی شکلی این برند هم قیمتی بالاتر از دیگر برندها گذاشته و بسته‌های نیم‌کیلویی این محصولات را با قیمت 6هزار و 500تومان برای مصرف‌کننده در سوپرمارکت‌ها توزیع می‌کند، درحالی‌که بسته‌های مشابه این محصول در برند «زر» با قیمت 6هزار و 400تا 6هزار و 450تومان عرضه می‌شود.
بسته‌های 700گرمی ماکارونی رشته‌ای برند «زر» هم با همان قیمت اعلام‌شده، یعنی 7هزار و 800تومان، عرضه می‌شود و بسته‌های 500گرمی آن هم 5هزار و 750تومان فروخته می‌شود، یعنی 100تومان ارزان‌تر از «تک». برای بسته‌های به نسبت کمیاب یک کیلویی ماکارونی رشته‌ای «زر» هم قیمت 11هزار و 150تومان تعیین شده است و البته انواع طعم‌دار و رنگی و غنی شده ماکارونی در همه برندها قیمت بالاتری نسبت به انواع ساده دارند.
مثلا برای یک بسته ماکارونی رشته‌ای طعم‌دار 500گرمی برند «تک» قیمت 8هزار و 900تومان تعیین شده و دیگر برندها هم به همین نسبت انواع ماکارونی ویژه خود را گران‌تر از انواع ساده قیمت‌گذاری می‌کنند.
ماکارونی مخصوص سوپ هم در انواع رشته‌ای و آشیانه‌ای به فروش می‌رسد که نوع آشیانه‌ای گران‌تر است. نوع فیدلی یا همان رشته‌ای این محصول با قیمت 6هزار و 400و نوع آشیانه‌ای 12هزار تومان قیمت دارند. قیمت لازانیای شرکت «تک» هم مثل دیگر محصولاتش بیشتر از برندهای دیگر است. لازانیای 300گرمی تک با قیمت 11هزار و 900تومان به فروش می‌رسد درحالی‌که همین وزن لازانیا از شرکت «زر» 10هزار و 800تومان قیمت دارد. نرخ انواع لازانیاهای سریع‌پخت، یا پیش‌آماده بیشتر است و به‌طور مثال لازانیای سریع پخت تک در وزن 450گرم، با قیمت 18هزار و 900تومان و لازانیای 500گرمی «مانا» با قیمت 18هزار و 500تومان عرضه می‌شود.
یک کیلو ماکارونی، چند؟
هنوز قیمت یک کیلو از این محصول، در بالاترین حد، 16هزار تومان است، درحالی‌که یک بسته 500گرمی ماکارونی در یک وعده غذایی یک خانواده چهارنفره را سیر می‌کند. در مقابل، میانگین قیمت برنج در بازار در محدوده 30هزار تومان است و ارزان‌ترین برنج ایرانی کمتر از کیلویی 24هزار تومان قیمت ندارد و برنج هندی و پاکستانی هم که تا 6ماه پیش 8هزار تومان قیمت داشتند، اکنون به کیلویی بیش از 20هزار تومان رسیده‌اند. مواد پروتئینی و سبزی‌هایی که باید برای تهیه یک وعده غذا به برنج یا ماکارونی افزوده شود تقریبا یکسان است و یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد که هزینه تهیه غذا با ماکارونی به‌مراتب کمتر از برنج است.
در گزارشی که مرکز آمار ایران درباره متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور در شهریور‌ماه امسال منتشر کرده، بیشترین افزایش قیمت در گروه غذایی نان و غلات در شهریور امسال مربوط به برنج درجه یک خارجی و شیرینی خشک بوده که 4.1درصد رشد داشته است. متوسط قیمت ماکارونی در این بازه زمانی 2.6درصد افزایش نشان می‌دهد.
ظرفیت تولید
ظرفیت تولید ماکارونی در کشور نزدیک بین 800هزار تا یک میلیون تن در سال و مصرف سرانه آن نزدیک به 6کیلوگرم است. گفته می‌شود سرانه مصرف در کشورهای اروپایی 2برابر این میزان است و حتی در کشور همسایه خودمان ترکیه هر فرد در طول سال 14کیلوگرم ماکارونی مصرف می‌کند. در ایران نیز ظرفیت افزایش تولید و مصرف تا بیش از 2برابر میزان کنونی وجود دارد. با توجه به میزان به نسبت زیاد تولید گندم مناسب برای تولید ماکارونی، یعنی گندم دروم، ایران از لحاظ تولید نیز یکی از کشورهای پرظرفیت در دنیا و به‌ویژه در منطقه محسوب می‌شود.
ترکیه تنها کشور منطقه است که از لحاظ تولید ماکارونی ظرفیت‌های قابل‌ملاحظه‌ای دارد و رقیب قدرتمندی برای ایران شناخته می‌شود. با توجه به سهم اندک آسیا از تولید جهانی و از طرفی مصرف فراوان این ماده غذایی در منطقه، ظرفیت مناسبی در بازار آن وجود دارد که درصورت رفع مشکلات صادرات، می‌تواند منبع ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور باشد.
