هر یک میلیارد دلار واردات اجناس دارای تولید داخلی، 100 هزار فرصت شغلی را از بین میبرد. نگاهیانداخته ایم به این آمارها در 3 صنعت کفش، پوشاک و لوازم خانگی.
آماری عجیب از در مورد کارگران و تولید
20 ارديبهشت 1401 ساعت 8:09
هر یک میلیارد دلار واردات اجناس دارای تولید داخلی، 100 هزار فرصت شغلی را از بین میبرد. نگاهیانداخته ایم به این آمارها در 3 صنعت کفش، پوشاک و لوازم خانگی.
واردات همواره یکی از راههای تامین نیازهای کشور بوده است اما وقتی پای تولید ملی به میان میآید و توان تولید همان کالا در کشور وجود دارد باید به گونهای دیگر به موضوع نگریست. نگاهی که باید مبتنی بر سود و زیان بلند مدت باشد نه منافع مقطعی. بدیهی است که ممکن است با واردات یک کالا در کوتاه مدت بتوان ارزانتر و لوکس تر، نیاز خود را رفع کرد اما خروج منابع ملی به جای تبدیل شدن کشور به صادر کننده آن کالا و ارزآوری و ورود ثروت به کشور نیازمند اهتمام و عزم جدی است. از ابتدای دهه 90 موضوع تولید و حمایت از تولیدکننده داخلی به عنوان محوریترین عامل رشد اقتصاد کشور مورد تأکید همیشگی رهبر انقلاب قرار گرفته است. رهبر انقلاب، روز گذشته هم در دیدار جمعی از کارگران، قاچاق و واردات بیرویه کالاهایی را که تولید داخلی و با کیفیت دارند، خنجری بر قلب تولید کشور خواندند و گفتند: بر اساس آمارهای کارشناسان، هر یک میلیارد دلار واردات از اجناس دارای تولید داخلی مانند کفش، پوشاک و لوازم خانگی، به تعطیلی ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در کشور منجر میشود. البته بدیهی است که این ممنوعیتهای وارداتی باید به صورت هوشمند اعمال شود و گاه نیاز به اعمال برنامههای زمان بندی کاهش ممنوعیت واردات برای ایجاد رقابت و افزایش کیفیت نیز هست. به همین بهانه به بررسی چالش ها، دستاوردها و تاثیر واردات بر سه صنعت پوشاک، کفش و لوازم خانگی پرداختیم که تعداد زیادی از کارگران و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را در ظرفیت خود دارد.
چند درصد کارگران در تولید کشور نقش دارند؟
طبق گزارش فصلی مرکز آمار، در زمستان ۱۴۰۰جمعیت شاغلان 15 ساله و بیشتر در این فصل ٢٣ میلیون و ۱۷۴ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣٩ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی نشان میدهد که در زمستان ۱۴۰۰، بخش خدمات با 51.9 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخشهای صنعت با 33.6 درصد و کشاورزی با 14.5 درصد قرار دارند. این در حالی است که نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله نشان میدهد 23.1 درصد فعالان این گروه سنی در زمستان ۱۴۰۰ بیکار بودهاند و با افزایش ظرفیتهای تولیدی میتوان از میزان بیکاری جوانان کم کرد. اگر بخش تولید و کشاورزی را که در مجموع به تولید کالا و خوراکی میپردازند در یک بخش تولید قرار بدهیم این آمار نشان میدهد که فقط حدود 48 درصد شاغلان در بخش تولید فعالیت میکنند.
میزان اشتغال زایی صنعت کفش: نیم میلیون نفر
در ادامه این گزارش، به تاثیر واردات بر صنعت کفش می پردازیم. نکته جالبی که چندی پیش رئیس اتحادیه کفاشان تبریز اعلام کرده از شکوفایی صنعت کفش با ممنوعیت واردات آن حکایت دارد. علیرضا جبّاریان در مهر 1400 با بیان این که قبل از ممنوعیت واردات کفش در سال 97 آسیبهای شدیدی به صنعت کفش کشور وارد شد، افزود: با واردات کفشهای چینی 40 درصد صنعت کفش ریزش کرد اما بعد از ممنوعیت واردات و افزایش قیمت ارز قیمت کفش خارجی افزایش یافت و واردات قاچاق آن نیز کم شد. در سه سال اخیر بعد از ممنوعیت واردات کفش ، صنعت کفش بهاندازه 20 سال رشد داشته و اکنون کفشهای مد روز جهانی در کشور تولید میشود و بر اساس ذائقه مردم کفشهای با کیفیت تولید میشود. آن طور که علیرضا اژدرکش رئیس انجمن صنفی کارفرمایی کفش و صنایع وابسته ایران هم بیان کرده، امروز صنعت کفش و صنایع وابسته کشور نزدیک به 200 هزار اشتغال مستقیم در تولید و حدود 300 هزار اشتغال مستقیم در توزیع ایجاد کرده و در حدود هفت استان این صنعت به طور کامل بومی شده است.
میزان اشتغال زایی صنعت پوشاک: حدود یک میلیون نفر
پوشاک ایرانی ظرفیتهای رقابت با کشورهایی مانند ترکیه را دارد که قطب تولید صنعت نساجی هستند اما از نظر قیمتی توان رقابت خود را از دست داده است. افزایش نرخ ارز از یک سو باعث شد صرفه واردات کالای قاچاق از بین برود اما از سوی دیگر دلیلی بود تا هزینههای تولید در کشور افزایش یابد. آن طور که روزنامه جام جم نوشته، از گردش مالی هشت میلیارد دلاری صنعت پوشاک ایران حدود 1.8 میلیارد دلار از طریق قاچاق تامین میشود و این اعداد و ارقام نشان میدهد بازار ایران برای شرکتهای خارجی همچنان جذاب بوده و بیشتر از 25 درصد بازار پوشاک در دست پوشاک قاچاق است. البته برخی فعالان بازار معتقدند رقم قاچاق پوشاک در ایران تا ۵ میلیارد دلار هم میرسد و این به معنای تعطیلی تولید در ایران و وابستگی به کشورهای خارجی است. طبق آخرین آمارها حدود ۸۵ هزار واحد صنفی مجوزدار و نزدیک به ۱۰۰۰ واحد صنعتی در تولید و عرضه پوشاک فعالیت دارند. این در حالی است که تولیدکنندگان دیگری در قالب مشاغل خانگی و تولیدکننده بدون مجوز یا به اصطلاح زیرپلهای مشغول فعالیت در این بازار هستند. از سوی دیگر، طبق آمار رسمی حدود ۶۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم در این بازار بدون احتساب اشتغالزایی زنجیره و توزیع پوشاک مشغول کار هستند و تعداد زیادی نیز به صورت غیرمستقیم فعالیت دارند. البته کارشناسان صنعت پوشاک معتقدند اشتغال به بیش از یک میلیون نفر میرسد و برآوردها نشان میدهد ۶۰۰ هزار نفر هم در صنایع بالادستی پوشاک کسب درآمد دارند.
لوازم خانگی میزان اشتغال: 1.3 میلیون نفر
پس از ممنوع شدن واردات لوازم خانگی به ویژه لوازم خانگی کره ای از بهمن سال گذشته، این فرصت برای این بخش ایجاد شد تا در فضایی جدید مسیر رشد خود را طی کند. هر چند پس از این ممنوعیت، برخی تولیدکنندگان قیمتهای خود را افزایش دادند که با گلایه رهبر انقلاب و پیگیری مسئولان دولتی همراه بود، اما همین ممنوعیت واردات لوازم خانگی کرهای که عمده محصولات مورد استفاده بود رشد چهار برابری میزان اشتغال طی یک سال گذشته را به همراه داشته است. آمار نشان میدهد که هم اکنون این صنعت ۳۰۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و یک میلیون نفر اشتغال غیرمستقیم دارد و ۵۰۰ بنگاه فعال در حوزه صنعت لوازم خانگی فعال هستند. چندی پیش کیوان گردان مدیرکل دفتر صنایع برق و فلزی و لوازمخانگی وزارت صمت اعلام کرد، حدود پنج سال پیش بخش زیادی از نیاز بازار با واردات کالاهای کامل خارجی تأمین میشد اما امروز شاهد عرضاندام تولیدات داخلی در بازار هستیم و برای صادرات آن تلاش میکنیم. البته بسیاری از کارشناسان هم معتقدند این ممنوعیت واردات باید به مرور زمان کاسته شود تا در فضای رقابتی شاهد افزایش کیفیت تولیدات داخلی نیز باشیم.
کد مطلب: 6841