حذف دروس عمومی، افزایش سهم سابقه تحصیلی تا 60 درصد و برگزاری سالانه 2 کنکور مهم ترین تغییرات کنکور سراسری برای افزایش عدالت و کاهش اضطراب است. با این تغییرات، آیا مافیای کنکور هم به مافیای امتحانات نهایی تبدیل خواهد شد؟
شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییرات مهمی را برای برگزاری کنکور سراسری تصویب کرد که به مرور و طی سه سال آینده، تاثیر سوابق تحصیلی را به 60 درصد و تاثیر کنکور را به 40 درصد خواهد رساند.مرور صحبت‌های دکتر «سعیدرضا عاملی» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و «عبدالرسول پورعباس» رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، مهم‌ترین تغییرات مصوب کنکور را که اجرایی خواهد شد، مشخص می‌کند:
کنکوری های امسال مضطرب نشوند
نکته اول این‌که، دانش آموزانی که تابستان امسال کنکور خواهند داشت، مطابق همان‌چه از قبل اعلام شده کنکور خواهند داد؛ سهم سوابق تحصیلی پایه دوازدهم‌شان هم همان 40 درصد، آن هم با تاثیر مثبت و نه قطعی خواهد بود.
افزایش سوابق تحصیلی به 60 درصد تا 1405
اما با مصوبه جدید، تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور 1402 به 40 درصد «قطعی» خواهد رسید و عدد برای سال 1403 به 50 درصد تاثیر قطعی و برای سال 1405 به 60 درصد تاثیر قطعی خواهد رسید.
اضافه شدن تاثیر نمره سه سال تحصیلی طی 4 سال
نکته مهم این‌که، در آزمون سال‌های 1402 و 1403 فقط سوابق تحصیلی سال دوازدهم دارای تاثیر قطعی خواهد بود و در کنکور سال ۱۴۰۴، سال یازدهم نیز اضافه می‌شود و در کنکور سال 1405 سوابق تحصیلی سال دهم نیز اضافه خواهد شد.
برگزاری 2 کنکور با امکان شرکت مجدد
دانستن این نکته هم مهم است که با مصوبه جدید، دانش‌آموزان می‌توانند در سال دو بار در کنکور شرکت کنند و نتیجه هر کنکورشان هم دو سال اعتبار خواهد داشت. یک نوبت آزمون قبل از عید نوروز و دیگری بعد از عید در تیرماه خواهد بود و به گفته رئیس سازمان سنجش، نمره بالاتر می‌تواند ملاک باشد.
اما و اگر درباره امکان10 بار شرکت در آزمون های نهایی مدرسه
آن‌طور که پایگاه‌های اطلاع‌رسانی دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده‌اند، یکی از مصوبات تغییر کنکور این بوده است که «دانش‌آموزان مجاز خواهند بود برای بهبود معدل و سوابق تحصیلی خود، تا ۱۰ بار در امتحانات سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم دبیرستان شرکت کنند». با این حال آن‌طور که رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش به خراسان توضیح داده است، این موضوع جزو مصوبات شورای عالی نبوده و اجرایی شدنش هنوز قطعی نیست.
دروس عمومی از کنکور حذف می شود
از سال 1402 سوالات کنکور فقط از دروس تخصصی طرح می‌شود. البته طبیعتا نمرات کسب شده این دروس در دوران مدرسه تاثیرش را در نمره کل خواهد گذاشت؛ اما مهم این است که دانش‌آموزان در آزمون سراسری کنکور دیگر دغدغه پاسخ به سوالات عمومی را نخواهند داشت.
دلایل تغییر کنکور چه بود؟
اما این‌که چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم به تغییر کنکور گرفت و در دوسال اخیر با برگزاری جلسات هفتگی جزئیات برگزاری مهم‌ترین رقابت علمی کشور را اصلاح کرد هم پاسخ‌هایی دارد که اعضای این شورا به آن اشاره کرده‌اند:
* در کشورهای پیشرفته، برای ورود به دانشگاه هم نظام آموزش و پرورش نقش کلیدی در سنجش و ارزیابی داوطلب دارد و هم دانشگاه. اما در کشور ما دانش‌آموزان 12 سال در مدرسه تحصیل می‌کنند و در نهایت، هم سنجش و هم پذیرش توسط سازمان سنجش آموزش و با برگزاری یک کنکور 4 ساعته انجام می‌شود که نتیجه آن نارضایتی آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و دانشجویان بوده است.
* بررسی کنکورهای گذشته (به عنوان مثال کنکور سال 98) نشان می‌دهد 84 درصد قبولی‌ها با رتبه زیر 3هزار مربوط به دانش‌آموزان خانواده‌های3 دهک بالای درآمدی بوده است. 86 درصد قبولی‌های رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی هم به فرزندان همین خانواده‌ها رسیده است و سهم فرزندان هفت دهک دیگر فقط 14 درصد بوده است.
* کسب و کار مافیای کنکور عامل اصلی تداوم اجرای روش فعلی سنجش و پذیرش بوده و ذی‌نفعان آن با جوسازی، تلاش کرده‌اند این نظام ناکارآمد و غیرعادلانه تغییر نکند.
* نظرسنجی از یک میلیون و 100 هزار دانش‌آموز ثابت کرده است 53 درصد آن‌ها برای امتحانات نهایی پایه دوازدهم در مقایسه با کنکور، اضطراب کمتری دارند. همچنین فقط 23 درصد این دانش‌آموزان، با تاثیر بهتر ترکیب نمره کنکور و امتحانات نهایی،مخالف بوده‌اند و باقی دانش‌آموزان روش ترکیبی را بهتر دانسته‌اند.
3 سوال مهم از رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش
با تغییرات کنکور، حالا 3 سوال مهم وجود دارد که ما پاسخ آن را از دکتر «محسن زارعی» رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش دریافت کرده‌ایم.
1- ساز و کار اجرای آزمون‌های مطمئن و امن نهایی در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم چیست؟
وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر تجربه برگزاری این آزمون در پایه‌های دوازدهم را دارد و مشکلی برای اجرای آن در پایه‌های دهم و یازدهم وجود نخواهد داشت. طراحی سوالات در قرنطینه، ارسال سوالات به صورت الکترونیکی و رمزگذاری شده، ارسال رمز به مراکز 5 دقیقه قبل از آزمون، تکثیر سوالات در فضای قرنطینه حوزه‌ها، دقت در توزیع سوالات و حضور موثر مراقبان، مهم‌ترین اقداماتی است که در برگزاری این آزمون‌ها انجام می‌شود.
2-تا 10 بار شرکت یک دانش‌آموز در آزمون‌های نهایی مدرسه چگونه امکان‌پذیر خواهد بود؟
این موضوع جزو مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست و صرفا به عنوان پیشنهادهای اعضای جلسه مطرح شده بود تا بشود فرصت بیشتری را برای شرکت دانش‌آموزان در آزمون‌های مدارس درنظر گرفت. در حال حاضر و بر اساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، ما می‌توانیم در صورت وجود تعداد متقاضی قابل قبول، آزمون نهایی دانش‌آموزان را یک‌بار ترمیم کنیم اما بیشتر شدن آن منوط به تصمیم شورای عالی و تعیین ساز و کار آن خواهد بود.
3- راهکار این‌که مافیای کنکور به مافیای امتحان نهایی تبدیل نشود، چیست؟
باید تلاش کنیم طراحی سوالات به سمت سوالات پرتکرار و اتفاقی که برای کنکور افتاد، نرود؛ چرا که در صورت چنین اتفاقی، مافیای کنکور به سمت امتحانات نهایی مدارس کوچ خواهد کرد. طراحی سوالات مطابق محتوای درسی و برگزاری دقیق و منظم آزمون‌ها دو موضوع مهم برای پیشگیری از این مشکل است. موسسات آموزشی هم می‌توانند به جای فعالیت در حوزه آموزش ترفندها و سوالات پرتکرار به دانش‌آموزان، در حوزه محتوایی با وزارت آموزش و پرورش همکاری داشته باشند و با این کار تعارضی هم ایجاد نخواهد شد.
