صبح شد - واکنش رئیسی به تحریم‌های جدید

دولت بایدن سیگنال‌های خود برای آمادگی جهت زندگی بدون توافق هسته‌ای با ایران را شفاف‌تر می‌کند و در این راستا پس از اقدامات اخیر در شورای حکام آژانس علیه ایران، اقدام به وضع تحریم‌های جدیدی علیه صنایع پتروشیمی ایران کرد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا پنجشنبه اعلام کرد شبکه‌‌ای را که به ایران برای دور زدن تحریم‌ها و فروش محصولات پتروشیمی این کشور کمک می‌کند در فهرست تحریم‌ها قرار داده است. در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است: «امروز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌‌داری آمریکا شبکه‌ای از تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی ایران و همچنین شرکت‌های صوری مستقر در جمهوری خلق چین و امارات عربی متحده که حامی شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران هستند را در فهرست تحریم قرار داد. این ۲ شرکت در فروش محصولات پتروشیمی ایران در خارج از این کشور نقش اساسی دارند». در ادامه این بیانیه آمده است: «این شبکه با حمایت از فروش محصولات پتروشیمی ایران به مشتری‌هایی در جمهوری خلق چین و سایر نقاط آسیای شرقی به انجام تراکنش‌های بین‌المللی و دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کند». یک مقام وزارت خزانه‌داری آمریکا، به‌رغم اعمال این تحریم مدعی شد واشنگتن به دنبال بازگشت به برجام است. برایان نلسون، دستیار وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی گفت: «ایالات متحده آمریکا، مسیر دیپلماسی معنادار برای بازگشت دوجانبه به پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک را دنبال می‌کند». وی در ادامه مدعی شد: «بدون توافق، ما به استفاده از اختیارات تحریمی خود برای محدود کردن صادرات نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ادامه خواهیم داد». اسامی افراد و شرکت‌های تحریم‌شده به این شرح است:
محمد شاهین راکنودین هور، تبعه هند، به اتهام ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، جینگ‌فنگ ژائو، تبعه چین، به اتهام ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت پتروشیمی فن‌آوران، مستقر در ایران، به بهانه ارتباط با شرکت بازرگانی پتروشیمی، شرکت تجارت سوخت و پتروشیمی فیوچر گیت، مستقر در امارات، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت کشتیرانی جی‌ایکس، مستقر در امارات، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت کین ول اینترنشنال، مستقر در هنگ‌کنگ، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت پتروشیمی خارک، مستقر در ایران، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت پتروشیمی مارون، مستقر در ایران، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت اسکای زون، مستقر در امارات، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس، شرکت تیم‌فورد، مستقر در هنگ‌کنگ، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت تجاری یوچم جنرال، مستقر در امارات، به بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس.
در همین ارتباط«برایان نلسون» معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی آمریکا مدعی شد آمریکا مسیر دیپلماسی معنادار را برای دستیابی به بازگشت متقابل به پایبندی به برجام دنبال می‌کند. وی افزود: در صورت عدم دستیابی به توافق، ما به استفاده از اختیارات تحریمی خود برای محدود کردن صادرات نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی ایران ادامه خواهیم داد. نلسون تصریح کرد: آمریکا به افشای شبکه‌هایی که ایران از آنها برای فرار از تحریم‌ها استفاده می‌کند، ادامه خواهد داد.

* برای نبود توافق؟
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که در وبگاه وزارت خارجه این کشور منتشر شد، در پی اعمال تحریم‌های جدید این کشور علیه اشخاص و نهادهای ایرانی، گفت: آمریکا تحریم‌هایی را علیه شبکه‌ای از تولیدکنندگان ایرانی در زمینه صنایع پتروشیمی و شرکت‌های صوری در جمهوری خلق چین، امارات عربی متحده و ایران اعمال کرد که از شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت تجارت پتروشیمی ایران حمایت می‌کنند. آمریکا نهادهایی را که در وساطت معاملات مواد پتروشیمی ایران در خارج از کشور نقش داشته‌اند، تحریم کرد. این شبکه به تبادلات بین‌المللی و دور زدن تحریم‌ها، حمایت از فروش محصولات پتروشیمی ایران به خریداران در جمهوری خلق چین و دیگر بخش‌های شرق آسیا کمک می‌کند. بلینکن در ادامه این بیانیه در دفاع از تحریم‌های آمریکا علیه ایران آورده است: دولت بایدن در پیگیری مسیر دیپلماسی هدفمند برای رسیدن به بازگشت دوجانبه به اجرایی شدن کامل برجام [توافق هسته‌ای] صادق و ثابت‌قدم بوده است. در نبود یک توافق، ما از اختیارات تحریمی‌مان برای محدود کردن صادرات نفت و محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی به خارج از ایران ادامه خواهیم داد.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم طی نشستی در یک اندیشکده مدعی شد آمریکا با تحریم به اقدامات جدید هسته‌ای ایران پاسخ خواهد داد. «جیک سالیوان» گفت: «گام‌هایی که ایرانی‌ها درباره غنی‌سازی و مکانیسم‌های راستی‌آزمایی برداشته‌اند مفید نیستند و ما با افزایش فشار اقتصادی به آنها پاسخ داده‌ایم. تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرده‌ایم، تحریم‌های بیشتری در راه است». مشاور امنیت ملی کاخ سفید همچنین با بیان این ادعا که یک توافق آماده روی میز مذاکرات وین وجود دارد، ادعا کرد: «توپ در زمین ایران است».
اما لاورنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال که اخبار مربوط به مذاکرات وین را گزارش می‌کند هم به نقل از منابعی اذعان کرد دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا تحریم‌های اعمال‌شده در روز پنجشنبه علیه ایران را با احیای برجام مغایر می‌داند. این خبرنگار روزنامه آمریکایی در توئیتر نوشت: «از برخی منابع متوجه شدم که دولت بایدن معتقد است تحریم‌هایی که امروز اعمال شده‌اند با برجام احیاشده مغایر هستند و در صورت حصول توافق، رفع خواهند شد. علاوه بر این متوجه شده‌ام که از اروپایی‌ها خواسته شده این پیام را به ایرانی‌ها انتقال دهند». او در ادامه نوشته است: «حدود ۱۵۰ مورد تحریم قبلی که از سوی دولت بایدن اعمال شد همگی با توافق سازگار دانسته می‌شدند و گفته شد که در صورت احیای برجام آنها برداشته نخواهند شد».

* پیام تحریم جدید چیست؟
تحریم‌هایی که آمریکا پنجشنبه علیه ایران وضع کرد کاربرد دوگانه‌ دارد. واشنگتن با این تحریم‌های مغایر برجام که مقامات آمریکایی همچون بلینکن اذعان کردند با فرض شکست مذاکرات صورت گرفته‌اند آخرین شانس‌های خود در استفاده از تولید فشار علیه ایران برای عقب‌نشینی تهران از شروط خود در وین را می‌آزماید. صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام هم در این بستر قابل ارزیابی و تحلیل است. وجه دیگر این تحریم‌ها، پیامی است که دولت بایدن به ایران و خریداران نفت ایران از جمله چین ارسال کرده است، متن این تحریم‌ها و توضیحات تکمیلی که وزیر خارجه آمریکا در بیانیه خود منتشر کرد حاوی این معناست که آمریکا تا الان از تجارت نفتی و پتروشیمی ایران به خاطر مذاکرات چشم‌پوشی کرده است و اگر مذاکرات شکست بخورد، دولت بایدن سختگیری بر تهران و پکن را بیشتر و فرآیند خرید و فروش نفت ایران را مختل خواهد کرد. اما بیشتر تحلیلگران بین‌المللی طی مدت اخیر این پرسش را مطرح کرده‌اند: آمریکا و بویژه دولت بایدن تا چه میزان این اعمال قدرت را خواهند داشت؟ گفتنی است طی یک سال گذشته دولت بایدن در چند نوبت به پکن فشار آورده تا خرید نفت از ایران را متوقف کند اما هر بار به دیوار بلند چین برخورد کرده است.
***
واکنش رئیسی و امیرعبداللهیان به تحریم‌های جدید آمریکا
رئیس‌جمهور در واکنش به تحریم‌های جدید وضع شده آمریکا علیه صنایع پتروشیمی ایران گفت: جای تعجب دارد که آمریکایی‌ها از یک سو برای مذاکره و توافق پیغام می‌فرستند و از سوی دیگر بر لیست تحریم‌ها می‌افزایند. رئیس‌جمهور گفت: اینکه اعلام می‌کنیم به آنها اعتماد نداریم، دنیا به ما حق بدهد که به میثاق‌شکنان اعتماد نکنیم و بر داشته‌های خود اتکا کنیم. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی در اجتماع مردمی هسته‌ای جهاد و پیشرفت اظهار داشت: اینکه دشمن اعتراف می‌کند در به نتیجه رساندن فشار حداکثری شکست مفتضحانه خورده‌اند، به معنی آن است که انقلاب اسلامی راه پیروزی و پیشرفت و آمریکا راه افول و ضعف را طی می‌کند. رئیس‌جمهور با تأکید بر لزوم خنثی‌سازی تحریم‌ها علیه ایران، تحریم‌ها را نیز ناشی از شکست آمریکا در صحنه رویارویی با ایران اسلامی دانست و گفت: راه برون‌رفت از تحریم‌ها حرکت‌های جهادی است و همین حرکت‌ها باعث شده دشمن نتواند با تحریم‌ها ما را مغلوب کند. وزیر امور خارجه هم روز گذشته در توئیتی درباره مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و اقدم وزارت خزانه‌داری آمریکا در اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران تصریح کرد: تردیدی به خود راه نمی‌دهیم که تحریم‌ها را بی‌اثر کنیم. حسین امیرعبداللهیان نوشت: جمهوری اسلامی ایران از مسیر مذاکره منتج به نتیجه فاصله نمی‌گیرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشور با بیان اینکه به قانون مجلس (قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها) پایبندیم، یادآور شد: مذاکره را ادامه می‌دهیم، آمریکا را به واقع‌بینی و فاصله گرفتن از جنون تحریم جدید و آژانس را به رفتار فنی و اجتناب از اقدام سیاسی فرا می‌خوانیم.