چالش‌های مدارس غیرانتفاعی

مدارس غیردولتی که از اواخر دهه 60 شروع شد، همواره یکی از مسائل چالش‌برانگیز حوزه آموزش و پرورش کشور بوده است، بسیاری وجود این مدارس را برخلاف عدالت آموزشی دانسته و به آن انتقاد دارند و می‌گویند این مدارس باعث نابرابری فرصت‌های آموزشی و کشاندن نظام طبقاتی به درون مدارس کشور و به جمع کودکان این سرزمین می‌شود.
با تمام انتقاداتی که به مدارس غیردولتی وجود دارد، اما این مدارس خود با چالش‌های زیادی روبرو هستند. ابهام در استاندارد فضاها و كیفیت آموزشی و همچنین بالا بودن شهریه مدارس غیردولتی از نظر اولیای دانش‌آموزان در كنار تعهدات اجرا نشده دستگاه‌ها از جمله چالش‌های مرتبط با مدارس غیرانتفاعی به شمار می‌روند.
بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، مدارس غیردولتی در سه درجه مختلف کیفی، خدمات خود را ارائه می‌کنند .مدارس درجه یک مدارسی خاص هستند که با اختلاط دو عنصر قدرت و ثروت تاسیس شده اند. زبان دوم خارجی، یک ورزش تخصصی، شنا و یوگا از مهارت‌هایی است که در این مدارس آموزش داده می‌شود. اردوی خارجی با هزینه‌های چند ده میلیونی و وعده‌های غذایی مختلف از امکاناتی است که فقط در چنین مدارسی یافت می‌شود.
مدارس درجه دو و درجه سه نیز دارای شرایط ویژه‌ای هستند که البته در قیاس با مدارس درجه یک، حرفی برای گفتن ندارند. کلاس‌های روباتیک، مشاعره و استخر با شهریه‌های بالا شرایطی است که بر مدارس درجه دو حاکم است. در مدارس درجه سوم بسته به ویژگی‌های یک مدرسه، شهریه تعیین می‌شود و نسبت به مدارس درجه یک و دو از امکانات کمتری برخوردار است اما در قیاس با مدارس دولتی صدها پله بالاتر است. درجه‌بندی مدارس غیردولتی که بر اساس امکانات و میزان شهریه صورت می‌گیرد باعث طبقانی شدن تحصیل حتی در چارچوب این مدارس هم شده است.این تبعیض‌های آموزشی در حالی است که در اصول مختلف قانون اساسی به صراحت عنوان شده که دولت موظف است همه امکانات خود را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برای آموزش رایگان به کار ببندد و همه اقوام از حقوق مسلم برای این آموزش برخوردار هستند.
هرچقدر پول بدهید، آش می‌‌خورید
یکی از مسائل مهم مدارس غیردولتی موضوع شهریه این مدارس است، موضوعی که باعث می‌شود حتی در این مدارس نیز دانش‌آموزان به اندازه پولی که می‌دهند، به اصطلاح آش بخورند و امکانات دریافت کنند. همین چندی پیش احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش در این زمینه گفت: «شهریه هر مدرسه با مدرسه دیگر و هر استان با استان دیگر متفاوت است. به همین دلیل هم افزایش شهریه به‌صورت درصدی اعمال نشده و متناسب با عملکرد مدارس به‌دنبال افزایش شهریه هستیم.»
امسال شهریه مدارس غیردولتی با افزایش ۳۵درصدی نسبت به سال گذشته روبه‌رو شده است.آن‌گونه که آموزش و پرورش اعلام کرده است حداقل شهریه مدارس غیرانتفاعی سال تحصیلی 1402-1401 مبلغ 4 میلیون تومان و حداکثر 35 میلیون تومان است. اما بسیاری می‌گویند هزینه تحصیل در مدارس غیرانتفاعی بسیار بیشتر از مبلغی است که آموزش و پرورش اعلام می‌کند، چرا که این مدارس به بهانه‌های مختلف مانند اردوهای داخلی یا خارج از کشور، کلاس‌های فوق برنامه و ... مبالغ قابل توجهی از خانواده‌ها دریافت می‌کنند.
براساس گزارش برخی از رسانه‌ها، برخی از مدارس غیرانتفاعی در شمال شهر تهران، شهریه ۱۵۰ میلیون تومانی از دانش‌آموز دریافت می‌کنند و امکانات خاصی مثل آموزش دو زبان خارجی به آنان ارائه می‌دهند. برخی از دانش‌آموزان این مدارس لاکچری حتی در کنکور هم شرکت نمی‌کنند تا از دانشگاه‌های خارجی پذیرش بگیرند و به همین دلیل، این مدارس، به سکوی فرار استعداد‌های کشور به کشور‌های دیگر تبدیل شده‌اند و این موضوع، تبعیضی آشکار است.
رشد قارچ گونه مدارس غیرانتفاعی
با تمام انتقاداتی که به مدارس غیردولتی می‌شود اما هرسال به تعداد این مدارس افزوده می‌شود. تابستان پارسال ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسکانیوز از افزایش دوبرابری مدارس غیرانتفاعی در کشور خبر داد و گفت: «سال ۱۳۹۲ یک میلیون و ۱۰۰ تا یک میلیون و ۵۰ هزار دانش‌آموز در مدارس غیردولتی داشتیم و در سال ۹۹ این تعداد به دو میلیون و ۱۹ هزار نفر رسید.»جذب نیروی انسانی و گزینش در مدارس غیردولتی نیز موضوعی چالش‌برانگیزاست. بسیاری می‌گویند گزیش در مدارس غیردولتی چندان جدی نیست. مدارس غیرانتفاعی، کارمندان و معلمان خود را جدا از سیستم استخدامی آموزش و پرورش جذب می‌نماید.
انتقادات به گزینش معلمان غیرانتفاعی در حالی است که هرگونه اخلال در روند جذب نیروهای باانگیزه و قوی برای ورود به شغل معلمی می‌تواند پاشنه آشیل موفقیت نظام تعلیم و تربیت کشور باشد.
شرایط معلم‌های این مدارس خوب نیست
فقط موضوع گزینش این مدارس نیست که به باور برخی مساله‌ساز به نظر می‌رسد، وضعیت درآمدی معلم‌های شاغل در مدارس غیرانتفاعی نیز موضوعی مساله‌ساز است که می‌توان آن را به چالش‌های این مدارس اضافه کرد.
اگرچه گفته می‌شود بیمه، حقوق و مزایای معلمان مدارس غیرانتفاعی مطابق قوانین وزارت کار است، نداشتن بیمه، نبود امنیت شغلی، قرارداد‌های موقت، برخوردار نبودن از مزایای درنظر گرفته‌شده برای معلمان رسمی آموزش ‌و پرورش و نبود سنوات شغلی، همه موید آن است که شرایط برای غیرانتفاعی‌ها اصلا خوب نیست. حقوق بیشتر معلمان مدارس غیرانتفاعی کمتر از مبالغی است که در قرارداد‌ها ثبت می‌شود. بنابراین آنها از حداقل حقوق قانونی خود محروم هستند.
تلخ‌تر آن که اعتراضات آنها به دلیل این که حامی ندارند، معمولا محکوم به سکوت یا اخراج آنان است. در این میان، موضوعی که تلخ‌تر جلوه می‌کند این است که معلمان معترض به شرایط مالی و حقوقی خود در پیگیری مشکلات‌شان، همیشه شنیده‌اند: «درنظر آموزش‌وپرورش، شما معلم رسمی نیستید»، درحالی‌که طبق تعریف یونسکو، کسانی که در مدارس تدریس کنند، معلم شناخته می‌شوند.بسیاری نبودگوش شنوا برای شنیدن مشکلات و مطالبات معلمان شاغل در مدارس غیرانتفاعی را به سهام‌دار یا موسس بودن مسئولان آموزش و پرورش در مدارس غیرانتفاعی گره می‌زنند و می‌گویند بسیاری از مسئولان رده بالای آموزش‌ و پرورش خود موسس، صاحب یا ذی‌نفع در مدارس غیردولتی هستند و این موضوع سد راه احقاق حقوق معلمان غیرانتفاعی شده است.

جزئیات زيان يك ميليارد دلاري ایران

ايران، ابتداي جاده سالمندي ايستاده

افزایش آمار دانش آموزان بازداشتی؟!

بررسی لایحه عفاف و حجاب

چالش‌های مدارس غیرانتفاعی