بسیار شنیده‌اید که «افسردگی» بیماری قرن است و محسوس و نامحسوس، گریبان افراد فراوانی را می‌گیرد. این بیماری در مواردی که شناخته نشود و در روان افراد، پیشروی کند می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی شود که احتمال خطر مرگ را افزایش می‌دهد.
بسیار شنیده‌اید که «افسردگی» بیماری قرن است و محسوس و نامحسوس، گریبان افراد فراوانی را می‌گیرد. این بیماری در مواردی که شناخته نشود و در روان افراد، پیشروی کند می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی شود که احتمال خطر مرگ را افزایش می‌دهد. بنابراین شناسایی علائم، دردها و بیماری‌های روح و روان به اندازه بیماری‌های جسم و جان اهمیت و ضرورت دارد تا زندگی در مدار سلامت به‌معنای واقعی حرکت کند. برای شناسایی علائم دردها و بیماری‌های روح و روان نیز در گام نخست این فرد است که می‌تواند آنها را درک کند و یا متوجه تغییرات در خود شود البته منهای پاره‌ای از موارد که اطرافیان می‌توانند دامنه و نوسان این تغییرات را شاهد باشند. درمان مشکلات روانی مانند مشکلات جسمی به سرعت و سهولت انجام نمی‌گیرد و این فرایند بسیار زمانبر است. فردی که طی سالیان متمادی عادات بد و رفتارهای نادرست را با خود حمل کرده و با آنها زندگی کرده است وقتی بخواهد یکباره همه این عادات را ترک کند با مشکل مواجه می‌شود. در بسیاری از کشورها مراجعه به روانشناس و روانپزشک امری ضروری و بدیهی است و همه افراد به آن علاقه داشته و تقریبا هر کسی برای امور مختلف زندگی خود حداقل سالی یک‌بار برای مشاوره به روانشناس مراجعه می‌کند. در این کشورها افراد برای تصمیمات مهم زندگی مانند ازدواج یا مهاجرت و یا انتخاب شغل حتما به مشاور مراجعه می‌کنند و این کار یک امر بدیهی تلقی می‌شود. بر این اساس نمی‌توان گفت زمان دقیق مراجعه به روانشناس و یا روانپزشک درباره مشکلات و مسائل روحی و روانی دقیقا چه زمانی است، زیرا درباره افراد مدرن و امروزی این مراجعه هر زمانی و با هر بهانه‌ای می‌تواند باشد. به‌طور کلی باید گفت مشاوره گرفتن و مراجعه به روانپزشک اقدامی مفید و مثبت است که در بدبینانه‌ترین حالت اگر فایده‌ای برای فرد نداشته باشد ضرری هم ندارد و حتی توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌بر چکاب جسمی، چکاب روانی نیز شوند تا با رجوع به یک روانشناس و یا روانپزشک بتوانند از وضعیت روانی خود مطلع شوند. مشکلات روانی هم مانند مشکلات جسمی اگر درمان نشده و به حال خود رها شوند عود می‌کنند و به وضعیت وخیم‌تری می‌رسند. افرادی که بیماری‌های روانی حاد مانند انواع پرخاشگری‌ها یا جنون‌های رفتاری دارند یک دفعه و به‌صورت ناگهانی به این اختلالات مبتلا نشده‌اند. این افراد با ابتلا به بیماری‌های روانی کوچک مانند پرخاشگری‌های مقطعی یا افسردگی‌های فصلی و درمان نشدن این اختلالات به مرور زمان دچار این اختلالات حاد می‌شوند که گاه درمانی برای آن وجود ندارد.
چه زمان باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
برای تشخیص یک اختلال روانی ابتدا باید به روانپزشک مراجعه کرد و توسط او ویزیت شد. روانپزشک براساس تشخیص خود اعلام می‌کند که فرد دچار اختلال روانپزشکی است یا اینکه مشکل وی مربوط به موارد رفتاری و خلقی است. به‌طور عموم اگر در مسائل خانوادگی، ارتباطی، برنامه‌ریزی‌های کاری و تحصیلی مشکلاتی وجود داشته باشد، فرد باید به مشاور و روانشناس مراجعه کند. برای آموزش مهارت‌های زندگی، افزایش تمرکز، آموزش بهداشت خواب و مسائلی که نیازمند اصلاح باورها و رفتارهای غلط فرد است یک روانشناس می‌تواند کمک‌کننده خوبی باشد. دلایل رایج مراجعه افراد به روانشناس هم‌اکنون عبارتند از فقدان و سوگ، استرس و اضطراب، انزوای اجتماعی، افسردگی، فوبیاها، مسائل خانوادگی و ارتباطی، زوج‌درمانی، انواع اعتیاد، عادات ناسالم رفتاری و شخصیتی، اختلالات تغذیه‌ای و مشکلات خواب است.
چه زمان به روانپزشک مراجعه کنیم؟
بیماری‌های روانپزشکی مجموعه بزرگی از بیماری‌ها هستند که باعث رنج و افت عملکرد شغلی، اجتماعی، خانوادگی و تحصیلی افراد می‌شوند و می‌توان آنها را در گروه‌های زیر طبقه بندی کرد.
اختلالات اضطرابی: شامل بیماری‌هایی است که خود را با دلشوره و اضطراب شدید و آزاردهنده در مورد موضوعات مختلف نشان می‌دهد. مانند بیماری وسواسی- اجباری، هراس از جمع، اضطراب فراگیر، اضطراب به‌دنبال اتفاقات بسیار ناگوار.
اختلالات خُلق: که خود را با افسردگی و غمگینی شدید و ناامیدی، یا با تحریک‌‌پذیری و پرخاشگری‌های طولانی و دوره‌ای و یا به شکل‌هایی دیگر نشان می‌دهد.
اختلالات شبه‌جسمی: شامل انواع بیماری‌هایی است که خود را با علائم جسمانی بیماری‌های غیرروانپزشکی نشان می‌دهد، ولی در بررسی‌های بیشتر، علتی برای آنها یافت نمی‌شود. اختلالات مصرف مواد: که شامل انواع اعتیاد و وابستگی به مواد است. حتی مواردی چون وابستگی به اینترنت را هم می‌توان در این گروه قرار داد.
اختلالات شناخت: شامل بیماری‌هایی است که باعث نقص حافظه، توجه و تمرکز فرد می‌شود؛ مانند زوال عقل و انواع بیماری‌هایی که خود را با فراموشی نشان می‌دهد. اختلالات جنسی: شامل انواع اختلالات در حیطه میل جنسی است.
اختلالات خواب: شامل مجموعه بزرگی از اختلالات است که از انواع بی‌خوابی، مشکلات تنفسی حین خواب، کابوس‌ها و مشکلات رفتاری حین خواب تا اختلالات خواب افراد با انواع کارهای شیفتی، پرخوابی و فلج خواب را دربرمی‌گیرد.
