يکشنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۰۷:۱۳
کد مطلب : ۷۹۲۸
plusresetminus
چشم مرکب به حشرات امکان می‌دهد تا همه چیز را به شکل موزاییکی ببینند.
چند ویژگی عجیب چشمان حشرات
حشرات، سخت‌پوستان و خرچنگ‌ها دنیا را موزاییکی می‌بینند. این قابلیت ساخته‌و‌پرداخته عضو بینایی آن‎‌ها یعنی «چشم مرکب» همان دو برآمدگی کروی کوچک است که از یک تا هزاران واحد بینایی مستقل تشکیل‌شده و تعداد آن در هر گونه متفاوت است. بررسی‌های انجام شده روی چشم مرکب نشان‌می‌دهد چشمان حشرات یکی از منحصربه‌فردترین ساختارهای مهندسی‌های طبیعت و فراتر از یک شکل پیچیده‌ هندسی است. در این مطلب درباره این که سر‌وکله نظریه چشم مرکب از کجا پیدا شد و از قابلیت‌های این نوع چشم‌ها به ویژه در حشرات بیشتر خواهیم‌گفت.
 
موزاییک‌های غیر واضح ولی کاربردی
یوهانس مولر فیزیولوژیست آلمانی اولین کسی بود که نظریه اصطلاح «اوماتیدی» یا همان نظریه موزاییک را در سال1829 میلادی مطرح‌کرد. هر واحد بینایی شامل یک عدسی، یک قرنیه و تعدادی گیرنده‌ نوری است که به هر واحد یک اوماتیدی می‌گویند. هر اوماتیدی بسته به نحوه قرارگیری در چشم مرکب، امکان دیدن یک زاویه را به موجود می‌دهد و به این ترتیب در کنار هم قرارگرفتن اوماتیدی‌ها این امکان را فراهم می‌کند تا آن‌ها یک تصویر کلی و نهایی پردازش‌شده چندصد درجه‌ای موزاییکی‌شکل از محیط داشته‌باشند. تصویری که از کنار هم قرارگرفتن یک تا هزاران شش‌ضلعی کوچک یا همان موزاییک‌ها تشکیل‌می‌شود، واضح نیست ولی می‌تواند در کسری از ثانیه هر حرکتی را تشخیص ‌دهد.
قابلیت‌های چشم مرکب در حشرات
چشم مرکب قابلیت‌های منحصربه‌فردی را در اختیار صاحب خود می‌گذارد. این نوع چشم‌ها خاصیت ضدانعکاسی دارند، حشرات با آن‌ها از دید دیگر شکارچی‌ها در امان می‌مانند، باعث‌می‌شود در شب دید خوبی داشته‌باشند و شکارهای بهتری را تجربه‌کنند. البته چشم مرکب در برخی حشره‌ها مانند زنبورعسل مجهز به دریافت پرتوهای فرابنفش است و زنبورها به وسیله این قابلیت می‌توانند گرده‌افشانی گل‌ها را انجام‌دهند. زنبورها رنگ‌های بسیارکمی را می‌بینند و تقریبا دنیای آن‌ها ترکیبی از رنگ‌های سبز و زرد و آبی است. چشم مرکب در مگس‌ها قادر به شناسایی رنگ‌های زیادی نیست ولی در پروانه‌ها طوری طراحی‌شده است که می‌تواند رنگ‌ها را به شکل ویژه‌ای شناسایی‌کند.
الگویی برای سلول‌های خورشیدی کارامد
شاید اطلاعات این بخش نشان‌دهد چرا همیشه در شکار مگس‌ها به زحمت می‌افتید. مگس‌ها به واسطه چشم مرکب می‌‌توانند تا ۲۶۵ تصویر در ثانیه را از یکدیگر تفکیک کنند، در حالی که این قابلیت در چشم انسان بین 45 تا 53 تصویر در ثانیه است. به همین دلیل ما نور ساطع شده از لامپ‌های معمولی را نوری ثابت و مداوم می‌بینیم و حرکات تصاویر سینما نیز یکنواخت و پیوسته به نظر می‌رسند. در حالی که برای یک حشره، نور لامپ‌ها و تصاویر سینما به شکل فاحشی، جدا شده هستند. به این ترتیب حشرات می‌توانند کوچک‌ترین حرکت شکار یا دشمن خود را به سرعت تشخیص دهند. یک مقاله تحقیقاتی در سال 2010 نشان می‌دهد چشم حشرات علاوه بر ویژگی‌هایی که از آن گفتیم توانایی دفع کثیفی را دارند و واحد‌های اوماتیدی چشم مرکب می‌توانند در یک محیط آلوده هم تمیز بمانند. این کشف می‌تواند در ارائه سلول‌های خورشیدی کارامدتر و توسعه سطوح چند منظوره صنعتی که قادر به افزایش برداشت نور و کاهش بازتاب نورهستند، جالب و کاربردی باشد.
https://sobhshod.ir/vdch.inqt23nw6ftd2.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما