بانك مركزي در شروط جديدي براي واردات خودرو دست دوم، اعلام كرده كه در صورت تصويب اين لايحه در مجلس و براساس آيين‌نامه اجرايي آن، شرايط واردات خودروهاي كاركرده مبتني بر «ثبت سفارش» توسط اشخاص حقيقي و حقوقي و اعلام «منشا ارز» مورد تاييد بانك مركزي خواهد بود.
براساس لايحه‌اي كه دولت تهيه كرده، واردات خودروهاي كاركرده كه عمر آنها در محدوده پنج سال است، به شرط دريافت گواهي از سازمان‌هاي استاندارد و محيط‌زيست مجاز خواهد بود. همچنين در اين لايحه تصريح شده هر شخص حقيقي مي‌تواند بدون داشتن كارت بازرگاني نسبت به واردات خودرو اقدام كند. از سوي ديگر، شروط انتقال فناوري و داشتن نمايندگي رسمي خدمات پس از فروش كه در آيين‌نامه واردات خودروهاي صفر كيلومتر قيد شده، در اين لايحه به چشم نمي‌آيند.
تا پيش از اين گفته مي‌شد كه براساس اين برنامه جديد، هر ايراني حتي بدون داشتن كارت بازرگاني مي‌تواند اقدام به واردات خودروي دست‌دوم كند. اگر فرض كنيم منظور از «هر ايراني مجاز به واردات خودروي كاركرده» تمام جمعيت بالاي ۱۸ سال كشور باشد، حدودا ۷۰درصد ايراني‌ها (داخل كشور) مي‌توانند خودروي كاركرده وارد كنند. اما حالا با شرط جديدي كه بانك مركزي براي «منبع تامين ارز» اعلام كرده به نظر مي‌رسد كه اين موضوع هم روي كاغذ بماند.
نرخ واقعي دلار چقدر است؟
اميرحسن كاكايي، كارشناس صنعت خودرو و عضو هيات علمي دانشكده خودرو دانشگاه علم و صنعت در مورد واردات خودروي دست دوم بر اين باور است كه باتوجه به ارزبري اين موضوع واردات خودروي دست‌دوم به صورت منطقي امكان‌پذير نيست، اما به دليل اينكه امسال انتخابات مجلس را در پيش داريم ممكن است واردات خودروي نو و دست دوم به صورت محدود انجام شود كه اين تعداد تاثيري بر قيمت بازار خودرو ندارد. اين كارشناس صنعت خودرو در مورد قيمت دلار به «اعتماد» گفت: موضوع اصلي اين است اصلا مشخص نيست قيمت دلار چقدر است آيا بايد نرخ 28500 تومان را باور كرد يا 37 هزار تومان را يا نرخ 55 هزار تومان بازار آزاد را پذيرفت يا قيمت اصلي دلار 70 هزار تومان محاسبه مي‌شود؟ به نظر مي‌رسد
هيچ كس نمي‌داند نرخ دلار چقدر است. او افزود: اينكه آقاي محمدرضا فرزين، رييس كل بانك مركزي نرخ دلار را 28500 تومان اعلام مي‌كند خوب است اما سوال اين است كه آيا مي‌توان دلاري با اين نرخ هم تهيه كرد؟ نرخ دلار در بازار متشكل ارزي در محدوده 37 هزار تومان است كه حدود يك ماه است نرخ اين دلار هم حول و حوش 42 هزار تومان شده و جابه‌جايي پول هم در حال حاضر انجام نمي‌گيرد.
چرا قيمت تيگو8 پرو در ايران 4 برابر بيشتر است؟
كاكايي تصريح كرد: در بسياري از موارد شاهد مقايسه‌ها در مورد بازار خودروي دوبي با ايران هستيم كه به اعتقاد بنده اين مقايسه غلط است. به عنوان مثال امروز قيمت «تيگو 8 پرو» خارج از كشور 500 ميليون تومان است و همين خودرو در ايران 2.5 ميليارد تومان قيمت‌گذاري شده كه توليدكننده آن كمپاني هم چري است؛ اين درحالي است كه همين كمپاني در ايران فعاليت دارد و اين خودرو را هم توليد مي‌كند پس چرا قيمت اين خودرو در ايران 2 ميليارد تومان بالاتر است؟ آيا اين كمپاني در ايران سود بيشتري مي‌برد؟
او ادامه داد: اين محاسبات و قياس‌ها غلط است، زيرا متاسفانه به اندازه‌اي عدد رقم‌ها در اقتصاد كشور داراي ابهام است كه بسياري از قياس‌ها هم غلط از آب در مي‌آيد و تنها سيستم دولتي است كه از اين طريق هزينه‌هاي خود را پرداخت مي‌كند و بايد از كارخانه چري پرسيد چرا قيمت اين خودرو در ايران 4 برابر بيشتر از خارج كشور است؟ اين كارشناس صنعت خودرو با بيان اين سوال كه چرا از 5 سال گذشته هيچ خودروي نو يا دست دومي وارد كشور نشده است، گفت: اين ممنوعيت‌ها به دليل محدوديت‌هاي ارزي در كشور بود اما از حدود يك سال پيش وزارت صمت با واردات خودروي نو موافقت كرد اما ديديم كه تنها هزار خودروي چانگان آخر سال 1401 وارد شد كه هنوز هم فروش نرفته‌اند اما هنوز 100 هزار خودرويي كه سال گذشته وعده داده شده بود وارد نشده است.
واردات خودرو به صورت كامل هم آزاد شود قيمت‌ها افت نمي‌كند
كاكايي افزود: در اين مدت نه تنها از ارقام بالايي كه در مورد واردات خودرو مطرح مي‌شد، خبري نشده است بلكه بازار خودروهاي خارجي هم صعودي شده و شاهد افزايش قيمت خودروهايي نظير «لكسوس و بنز و بي‌ام‌و» هم هستيم.
اين كارشناس صنعت خودرو گفت: اگر فرض شود واردات خودرو به صورت كامل هم آزاد شود باز هم قيمت خودرو پايين نخواهد آمد و اگر افتي هم داشته باشد به صورت موقتي خواهد بود و مجددا قيمت‌ها بالا مي‌روند و نكته مهم ديگر اين است كه قيمت دلار قطعا افزايشي مي‌شود، چراكه حدود 2 تا 3 ميليارد تومان تقاضاي مصرف ارز در اين موقعيت بالا مي‌رود.
او افزود: اين روزها شايد يك عده پولدار با واردات خودرو، خودروي جديدتري تحويل بگيرند اما در ازاي آن قيمت مايحتاج روزمره يك ملت از مرغ و گوشت گرفته تا تخم مرغ و... بالاتر مي‌رود و بايد ديد اصلا اين واردات ارزش اين همه گراني را دارد؟
به نام مردم به كام ثروتمندان
كاكايي در پاسخ به اين پرسش كه چگونه همه افراد قادر خواهند بود بدون داشتن كارت بازرگاني خودروي دست دوم وارد كنند زماني كه از پروسه آن آگاهي ندارند، گفت: اصلا اين كار شدني نيست، به عنوان نمونه سال گذشته خريد و فروش كارت ملي براي ثبت‌نام خودروهاي قرعه‌كشي تا 100 ميليون تومان هم نرخ‌گذاري شده بود يا چند سال قبل به نام يك پيرزن روستايي 700 پورشه وارد شده بود و به نظر مي‌رسد اين‌گونه تصميمات هر چند به نام مردم است اما درنهايت به كام يك عده ثروتمند تمام مي‌شود.
اين كارشناس صنعت خودرو خاطرنشان كرد: اين‌گونه حرف‌ها افكار عمومي را به راحتي منحرف مي‌كند تا اصل ماجرا مخفي بماند، سوال اين است كه مگر قرار نبود سال گذشته يك ميليون و 600 هزار دستگاه خودرو توليد شود؟ يا اينكه مگر اعلام نشد قيمت خودرو 15درصد پايين مي‌آيد و كيفيت خودرو هم به طرز معني‌داري بالا مي‌رود و گارانتي خودروها هم از دو به سه سال مي‌رسد؟ كدام يك از اين وعده‌ها عملي شدند؟ او ادامه داد: اينكه گفته مي‌شود توليد خودرو تا 25درصد بالا رفته سوال اين است كه آيا با اين ميزان توليد در بازار آرامشي مي‌بينيم؟ و آيا اينكه توليد خودروسازها همراه با زيان‌شان رشد كرده افتخار است؟
آيا قرعه‌كشي‌ها حذف شده است؟
كاكايي با اشاره به حذف قرعه‌كشي‌ها گفت: گفته مي‌شود 900 هزار خودرو پيش فروش شده اما سوال اين است كه به چه صورت اين خودروها اولويت‌بندي و نوبت‌بندي شده‌اند آيا بدون قرعه‌كشي بوده؟ چرا قرعه‌كشي آن را نشان نمي‌دهند؟ پس مشخص است كه قرعه‌كشي خودرو هم حذف نشده است.
او افزود: سوال بعدي اين است كه آيا مشكل اصلي در كشور واردات خودروي شخصي است يا حمل و نقل عمومي؟ حتي اگر اين روزها خودروي شخصي هم داشته باشيد چگونه مي‌توانيد وسط روز به مركز شهر برويد؟ آيا با وجود اين ميزان ترافيك جاي پارك پيدا مي‌كنيد؟
فرار رو به جلوي نمايندگان
اين كارشناس صنعت خودرو با اشاره به افزايش قيمت اسنپ و تپسي در اين مدت افزود: آيا نمايندگان مردم در مجلس فكري در جهت كاهش قيمت حمل و نقل عمومي در تهران يا در بخش حمل و نقل بين‌شهري كرده‌اند؟ در مورد قيمت بليت هواپيما چطور؟ يا در بخش قطار چه ميزان سرمايه‌گذاري صورت گرفته و چرا هيچ گزارشي در اين خصوص داده نمي‌شود؟
او با بيان اينكه برخي مباحث اصلا پيگيري نشده‌اند، گفت: قانون بهبود فضاي كسب و كار و اجراي اصل 44 در بحث خودرو چه شده‌اند؟
چرا اين موارد انجام نشده و اين روزها به جاي اينكه نمايندگان پاسخگوي مردم باشند كه چرا اين اقدامات صورت نگرفته است با تصميمات اينچنيني فرار رو به جلو مي‌كنند.
