رهبر معظم انقلاب در بیانات دیروز تاکید کردند که مدت‌ها قبل قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تصویب شده و به سود پرستاران است و باید اجرا شود؛ اما ماجرای این قانون اجرانشده چیست؟
صبح‌شد: رهبر معظم انقلاب در بیانات دیروز تاکید کردند که مدت‌ها قبل قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تصویب شده و به سود پرستاران است و باید اجرا شود؛ اما ماجرای این قانون اجرانشده چیست؟
برگردیم به ۳ دهه قبل
ماجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را باید در پرتو تاریخ تغییرات نظام سلامت کشور در سه دهه اخیر بررسی کرد. تا قبل از سال ۱۳۷۴ نظام سلامت کشور یعنی بخش بهداشت و درمان کشور، رویه تقریبا ثابت، مشخص و هماهنگی داشت؛ طبق این نظام که موسوم به نظام حقوق ثابت (fix payment) بود، همه اعضای کادر درمان اعم از پزشک و پرستار بر اساس حقوق ثابت ماهانه عمل و دستمزد دریافت می‌کردند.
قانون تعرفه‌گذاری سال ۸۶ تصویب شد
برای ایجاد عدالت بیشتر در بخش حقوق و مزایای کادر پرستاری، طرح تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در سال ۸۶ در مجلس به تصویب رسید، اما تاکنون اجرایی نشده است. سال ۹۱ با تشکیل معاونت پرستاری در وزارت بهداشت، امید‌های تازه‌ای برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پدیدار شد، اما همچنان اجرای آن در پیچ و خم‌ها گرفتار شده است.
با این قانون چه اتفاقی می‌افتد؟
با اجرای این قانون قرار است تمام خدمات پرستاری تعریف و در پرونده بیماران ثبت و تعرفه آن از بیماران اخذ شود. اکنون در کشور ویزیت پزشکان عمومی به طور معمول کمتر از متخصصان است؛ با اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نیز قرار است تعرفه خدمات پرستاری کمتر از تعرفه متخصصان باشد. این یعنی اگر دست فردی در تصادفی زخمی شد و به بیمارستان مراجعه کرد و پرستار کار پانسمان را انجام داد، تعرفه کمتری بابت درمان خود می‌پردازد.
در نتیجه سهم هزینه‌های پرداختی مردم از جیب برای درمان کاهش می‌یابد؛ از سوی دیگر بیمه‌ها نیز پول کمتری برای این‌گونه درمان‌ها به بیمارستان‌ها می‌پردازند و کارانه پرستاران افزایش می‌یابد. به گفته مسئولان سازمان نظام پرستاری، برخی خدمات با مهر پزشکان پرداخت می‌شود، اما با اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، پرداخت به این خدمات با مهر پرستاران نیز میسر خواهد شد. به طور مثال گذاشتن سوند معده توسط پرستاران انجام می‌شود، اما پزشکان با مهرکردن نسخه مربوط به این خدمات در بخش دولتی، مبلغی را طبق تعرفه دریافت می‌کنند درحالی‌که نظام پرستاری به شورای عالی بیمه پیشنهاد داده است که این خدمت با مهر پرستاری، کمتر از تعرفه پزشکان تمام شود.
اختلاف دریافتی عجیب پزشکان و پرستاران
بعضی از کارشناسان نظام سلامت از اختلاف ۱۰۰ برابری بین درآمد پزشکان و پرستاران در نظام فعلی بهداشت و درمان کشور سخن می‌گویند. به‌طور مثال طبق نظام فعلی تعرفه‌گذاری، اگر هزینه یک عمل جراحی ۱۰۰ هزارتومان باشد، از این مقدار، چیزی تا حدود ۶۵ درصد آن به جیب پزشکان سرازیر می‌شود و شروع طرح تحول سلامت نیز نه تنها تغییری در این روابط نابرابر بین پزشکان و پرستاران ایجاد نکرد بلکه از جهات دیگر این نابرابری را تشدید کرد.
با محقق‌شدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، دریافتی پرستاران دوبرابر افزایش خواهد یافت و بازدهی خدمت آن‌ها سه برابر خواهد شد، اما به دلیل اجرای نظام بیمه‌ای به ازای خدمت (سیستمی که در آن در مقابل هر خدمت یک برگه دفترچه بیمه استفاده می‌شود)، حضور متخصصان در مراکز درمانی بیشتر از نیم ساعت نیست؛ درحالی‌که در نظام پرستاری، پرداخت‌ها براساس انجام بسته خدمت خواهد بود.
هرچند اجرای قانون تعرفه‌گذاری به نفع بیمه‌ها و مردم است، اما به نظر می‌رسد با اجرای این قانون درآمد بیمارستان‌ها کاهش یابد. در این‌باره یک پرستار به خراسان می‌گوید: این‌که قانون
تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تاکنون اجرا نشده است، دلیل آن را باید در مقاومت پزشکان و وزارت بهداشت جست‌وجو کرد اغلب مسئولان آن پزشک هستند و احتمالا اجرای این قانون خوشایندشان نیست. با این حال «مریم حضرتی» معاون پرستاری وزیر بهداشت در گفتگو با خراسان تاکید کرد: اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در حال پیگیری است و بسته‌های خدمت و تعرفه‌های آن تدوین شده است. اما درباره این قانون اختلاف‌نظر وجود دارد، برخی می‌گویند اجرای آن باعث کاهش حقوق پرستاران می‌شود و برخی دیگر می‌گویند چنین اتفاقی نمی‌افتد. به هر حال ما در معاونت پرستاری وزارت بهداشت اجرای آن را پیگیری می‌کنیم.
