مدتهاست که آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا، هر روز رکورد میزند، آمار مرگ ومیر به بیش از ۴۶۰ نفر و آمار ابتلا هم از ۱۱ هزار نفر در روز فراتر رفته است.
صبحشد: مدتهاست که آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا، هر روز رکورد میزند، آمار مرگ ومیر به بیش از ۴۶۰ نفر و آمار ابتلا هم از ۱۱ هزار نفر در روز فراتر رفته است. بعد از همین رکوردزنیهای ابتلا و مرگ و میر بود که ستاد ملی مبارزه با کرونا، محدودیتهایی را برای بیش از ۴۳ شهرستان در نظر گرفت. برای تهران اما، محدودیتهای منع رفت و آمد و تعطیلی برخی کسب و کارها مطرح شد.
این روزها محدودیتها در حالی در پایتخت اعمال میشود که بعداز گذشت ۹ ماه نحوه نظارت بر اجرای پروتکلها و محدودیت هامناسب ارزیابی نمیشود. در ادمه درباره همه نقدهایی که به محدودیتهای اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا وارد است با محسن فرهادی، معاون فنی مرکزسلامت محیط وکار وزارت بهداشت گفتگو میکنیم، او میگویدکرونا ساعت دارد و با اعمال محدودیت ممنوعیت کسب و کارها پس از ساعت ۱۸ میتوان بیماری را کنترل کرد.
آیا شما از حمل و نقل عمومی استفاده میکنید؟
نه. من از خودروی شخصی استفاده میکنم و اگر در ماموریت باشم، از خودروی وزارتخانه استفاده میکنم.
پس از تاثیر اجرای محدودیتها و پروتکلها در وسایل حمل و نقل عمومی خبر ندارید.
تصمیم اعمال محدودیت فعالیت کسب و کارها تا ساعت ۱۸ به خاطر کاهش تردد وسایل حمل و نقل عمومی گرفته شده است. برخلاف آنچه میگویند، کرونا ساعت ندارد، اتفاقاً کرونا ساعت دارد و با کاهش فعالیت از ساعت ۱۸، بسته شدن پاساژها و کسب و کارهای گروه ۲ و ۳، تجمع و رفت و آمد در سطح شهر کمتر میشود، پس زنجیره انتقال کاهش پیدا میکند.
اما ابتلا به کرونا ساعت ندارد و در هر زمانی ممکن است، ابتلا صورت بگیرد.
طبیعتا درست است، اما زمانی که پاساژ، استخر یا مغازهای باز نباشد، ما زودتر به خانه برمیگردیم و کمتر در خیابانها و در معرض خطر خواهیم بود.
شما چطور از وضع اجرایی شدن محدودیتها خبردار میشوید؟
بازرسان بهداشت محیط ما به شکل میدانی نظارت میکنند. آنها در بازرسیهای میدانی خود، چند شاخص را بررسی میکنند تا ببینند خدمت گیرنده و خدمت دهنده، چقدر بهداشت فردی را رعایت کرده اند. مثلاً وارد یک فروشگاه زنجیرهای میشوند و امکانات شستوشوی دستها و ضدعفونی کردن را بررسی میکند.
نظارت میکنند تا ببینند همه ماسک زده اند یا نه، آیا فاصله اجتماعی را رعایت کرده اند؟ آیا آن کسب و کار سیستم گندزدایی دارد؟ برای پرداخت وجه، پول نقد قبول میکند یا فقط از کارت بانکی استفاده میکنند. مجموعه این کارها، رعایت پروتکلهای بهداشتی میشود.
ولی ما در سطح شهر، با کسب و کارهایی مواجه هستیم که این دستورالعملها را اجرا نمیکنند، چطور میگویید، ناظران شما نظارت میدانی دارند؟
درست است. وسعت کشور ما زیاد است. ما بیش از ۵/۳ میلیون واحد خدماتی - صنعتی داریم. هر روز به صورت میدانی به کسب و کارها، نظارت میکنیم، گاهی اوقات محسوس و در برخی موارد، بازرسی نامحسوس داریم. البته به این معنا نیست که همه این ۵/۳ میلیون واحد خدماتی را هر روز بازرسی میکنیم.
ممکن است واحدی را هر هفته بازرسی کنیم یا این که نه، واحدی را در ماه، فقط یک بار بازرسی کنیم.
هر هفته گزارشهایی از بازرسیهای میدانی تهیه و نتایج بررسی هایمان را هفتگی به ستاد ملی مبارزه با کرونا ارائه میکنیم. این گزارش ها، نتیجه بررسی کل کشور است، نتیجه تمام بازرسیها از روستاها، شهرستانها و هشت کلانشهر کشور است. متقابلاً در تهران، نتایج خوبی به دست نمیآوریم و شرایط رعایت پروتکلهای بهداشتی نمره پایینی دارد. در شهرهای کوچک، شهرستانها و روستاها، اما شرایط بهتر است. در این مناطق تعداد نیروی بازرسان ما مناسب است و بازرسی بهتر انجام میشود، در تهران و کلانشهرها، اما کمبود نیرو داریم.
نمره رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور چند است؟
نمره کل بازرسیها در هفته گذشته، ۷۲ درصد بوده و این عدد، نمره کل کشور است و در شهر تهران، رعایت پروتکلهای بهداشتی نمره کمتری دارد. با وجود این نمره خوب، ما با ۲۸ درصد کسب و کارها مواجه ایم که پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکنند. ۲۸ درصد بیش از ۵/۳ میلیون کسب و کار، عدد بزرگی است.
با این ۲۸ درصد چه کار میکنید؟
در هفته گذشته برای ۱۹ هزار کسب و کار پرونده قضایی تشکیل دادیم و آنها را به دادگاه ارجاع دادیم. بیش از ۶۰۰ واحد کسب و کار هم پلمب شدند. هدف ما پلمب یا تعطیلی نیست. بازرسان ما چند بار به متخلفان تذکر میدهند و در صورتی که متخلفان به تذکرات ما گوش ندهند، واحد را پلمب میکنیم. برای افزایش نظارتهای بهداشتی، اما لازم است تمام دستگاهها به وظیفه شان عمل کنند و به زیرمجموعه خود نظارت داشته باشند.
نظارت بر عملکرد واحدها باید سیستماتیک و سلسله مراتبی باشد. صنعت و معدن باید به اتاق اصناف نظارت کند و اتاق اصناف هم باید به واحدهای زیرمجموعه خودشان نظارت کنند. اکنون که محدودیت برای ساعت ۱۸ اعمال شده است، طبیعتا آنها باید اول به واحدهای زیرمجموعه خود نظارت کنند.
درباره اعمال محدودیتهای ساعت ۱۸ به نظر میرسد تعداد ناظران مناسب نیست؟
شیفت کاری ناظران سلامت وزارت بهداشت، ۲۴ ساعته است. از ۸ صبح تا ۸ شب و ما نظارت میکنیم. در اپیدمی هم نظارتهای مربوط به وزارت بهداشت را افزایش دادیم. ما حتی ساعت ۱۲ شب در روزهای تعطیل و غیرتعطیل نظارت داریم، اما زمانی که اپیدمی در کشوری رخ میدهد، نه فقط وزارت بهداشت که سایر دستگاهها هم باید وارد عمل شوند و نظارت داشته باشند. درباره اعمال محدودیت ساعت ۱۸ برای گروههای ۲، ۳ و ۴، باید ناظران اصناف هم بر عملکرد صنف خود نظارت داشته باشند.
بررسیهای میدانی ماکه نشان میدهد، مانند محدویتهای دیگر، اعمال محدودیت ساعت ۱۸ هم با شکست روبه رو شده است.
درباره اجرایی شدن این طرح، پیشداوری نکنید. اجرایی شدن این طرح، بیشتر از هر محدودیت یا طرح دیگری، نیاز به مشارکت داوطبانه مردم دارد. چارچوبها و ابزارهای برخورد و نظارت در سطح وسیع برای این طرح در نظر گرفته شده است. همه دستگاهها باید نظارت کنند و ناظر عالی، یعنی وزارت بهداشت برعملکرد دیگر دستگاهها نظارت میکند و اگر واحد صنفی به محدودیتها توجه نکند، پلمب میشود. این طرح برنامه ریزی بزرگی دارد و طبیعتاً با این سطح از گستردگی، همکاری داوطلبانه مردم را میخواهد. هیچ دستگاهی نمیتواند برخلاف اراده مردم کاری را انجام بدهد، مگر این که مردم هم با او همکاری کنند.
برخی میگویند در شرایطی که اقتصادشان دچار مشکل شده و حمایتی هم از آنها نمیشود، انتظار همراهی سخت است.
این یک طرح هوشمندانه است. ما نگفته ایم کسب و کارتان را تعطیل کنید، ما با توجه به حفظ سلامت، سعی کرده ایم هیچ واحد صنفی را تعطیل نکنیم، مثلاً رستورانی را نبسته ایم و گفته ایم سرویس ناهار را داشته باشید، اما برای سرویس شام، فعالیت نکنید و میتوانید بیرون بر داشته باشید، اما در محیط رستوران هیچ مشتری نباید باشد. جواب گرفتن از این طرح، حداقل دو هفته زمان میبرد، دو هفته زمان میبرد تا آمار ابتلا یا مرگ و میر ناشی از کرونا کاهش پیدا کند.
این طرحها موقتی اند، آمار ابتلا و مرگ و میر به چه تعداد برسد، تهران تعطیل میشود؟
طبیعت ویروس این طور است تا زمانی که تماس افراد با هم قطع نشود، شیوع پیدا میکند. تعطیلی کلی، درمان قطعی ویروس کرونا نیست. ممکن است مجبور شویم دو هفته تهران را تعطیل کنیم، اما بعد از بازگشایی دوباره با بی توجهی به پروتکل ها، وضعیت به شرایط اول برمیگردد. در فروردین و اردیبهشت تعطیلیهایی داشتیم، اما بعد از بازگشایی آمار به شرایط اول و حتی بیشتر از قبل برگشت. تا زمانی که به پروتکلها عمل نکنیم، شرایط همین طور است.
میدانید، با مرگ روزانه بیش از ۴۰۰ نفر چه خسارتی به کشور وارد میشود؟
فکر نمیکنم هیچ اقتصاددانی در هیچ کجای دنیا بتواند خسارت ناشی از دست دادن یک نفر را در قالب اعداد و ارقام محاسبه کند. از دست دادن یک نفر غیرقابل جبران است، از دست دادن روزی بیش از ۴۰۰ نفر، فاجعه است. قربانیان همگی عزیز خانوادهای هستند، در جایگاه شغلی و اجتماعی خود قرار داشته اند و خانواده و کشور برای پرورش آنها تلاشها کرده اند. سلامت یک نفر از هر چیز دیگری مهمتر است.
پس چرا تهران را تعطیل نمیکنید؟ مانع اصلی تعطیلی پایتخت چیست؟
مهمترین مانع اصلی تعطیلی تهران، علاوه بر دلایل سیاسی و فرهنگی، دلیل اقتصادی است. تهران شاهراه اقتصادی کشور است و پاساژهای پایتخت، تمام پاساژهای دیگر شهرها را تامین میکنند؛ بهنوعی، نقل و انتقالات و جابه جایی کالا از این شهر انجام میشود و تعطیلی تهران بر همه شهرهای کشور تاثیر میگذارد.
اما اگر مردم بیمار شوند چطور میتوانند، چرخ اقتصادی را بچرخانند؟
وظیفه اصلی وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی مبارزه با کرونا، حفظ سلامت مردم است. این ستاد، توجه به سلامت مردم را انتخاب کرده است. در چند وقت اخیر با افزایش آمار، تصمیماتی گرفته که به حفظ سلامت مردم توجه دارد، با اجرایی شدن این محدودیت ها، آمار ابتلا و مرگ و میر کاهش پیدا میکند.
با این توضیحات، احتمال تعطیلی تهران چقدر زیاد است؟
اگر آمار ابتلا، مرگ و میر و بستری افزایش پیدا کند، محدودیتها سختتر میشود، اما اعمال محدودیتهای سخت تر، تنها چاره کار نیست و باید غربالگری، انجام تست، ردیابی بیماران و رعایت پروتکلهای بهداشتی هم افزایش پیدا کند، در این صورت میتوانیم بیماری را شکست دهیم.