خبرهای خوبی از وضعیت دارو به گوش نمی‌رسد. کمبود پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها در بسیاری از داروخانه‌های کشور حالا دیگر خیلی از کودکان را از رفتن به مدرسه منع کرده و خانه‌نشین؛ گزارش‌های تلخ بسیاری در این‌باره به دست «همدلی» رسیده. همزمان گزارش‌هایی هم از نایاب شدن دارو در برخی از شهرها از جمله تبریز شنیده می‌شود. بر اساس اظهارات مخاطبان، دارو و و شربت‌های آنتی‌بیوتیک خصوصا آنتی‌بیوتیک کودکان در تبریز نایاب شده و برخی از داروخانه‌ها از کمبود دیگر داروها نیز خبر می‌دهند. داروسازی در این زمینه ادعا می‌کند که در وضعیت کمبود دارو و سرم، شرکت‌های فرصت‌طلب پخش دارو، به داروخانه‌ها فشار می‌آورند که برای دریافت پنج کارتن سرم یا آنتی‌بیوتیک باید 200 میلیون تومان خرید انجام دهید تا به شما سرم بدهیم. او در این زمینه ادامه می‌دهد: «داروخانه‌ها هم برای تامین سرم و آنتی‌بیوتیک چاره‌ای جز تن دادن به خریدهای اضافی تحت چنین فشاری ندارند. در نتیجه داروخانه برای داشتن سرم متحمل هزینه گزافی می‌شود که اگر بخواهد سرم یا آنتی‌بیوتیک را به بیمار بدهد یا ورشکست می‌شود یا در ماه‌های آینده بیخیال سرم و آنتی‌بیوتیک؛ برای همین بسیاری از داروخانه‌ها توان خرید بالا ندارند و اینطور شده که سرم و آنتی‌بیوتیک‌ها نایاب شده است». در حالی گزارش‌ها حکایت از نایاب شدن سرم و آنتی‌بیوتیک در داروخانه‌ها دارد که همزمان گزارش‌هایی از افزایش عجیب قیمت دارو نیز به گوش می‌رسد. بر همین اساس گفته می‌شود 32 قلم آنتی‌بیوتیک 72 درصد افزایش نرخ را به صورت رسمی گرفتند. داروسازی هم می‌گوید چند ماهی می‌شود که برخی از داروهایی که تولید در گذشته با قیمت پایین‌تر تولید و به دست مشتری می‌رسیدند دیگر تولید نمی‌شوند و قیمت آنها حتی بعد از شروع دوباره تولید بالا رفته؛ «دو سه ماه است که وارنیکلین تولید نمی‌شود، حالا دوباره تولید می‌شود اما قیمت آن از 40 هزار تومان به 280 هزار تومان رسیده». البته بسیاری از متخصصان علم پزشکی بر این باور هستند که آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری در درمان آنفولانزا ندارد، اما با این همه به نظر می‌رسد طرح چنین توجیهی نباید صورت مسئله که کمبود و گرانی دارو است را به فراموش ببرد. به نظر می‌رسد سیاست‌های نادرست در زمینه تولید، واردات و نحوه توزیع دارو در چند سال اخیر رفته‌رفته ایران را با یک بحران تمام عیار و بسیار خطرناک در زمینه دارو وارد کرده؛ تا جایی که نبود ساده‌ترین آنتی‌بیوتیک منجر به از دست رفتن جان کودکان می‌شود.
پاسخ رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو
چرا کشور با کمبود آنتی بیوتیک مواجه شد؛ این سوالی است که در پی گزارش‌های رسمی و غیررسمی در زمینه کمبود آنتی‌بیوتیک و سایر داروها تحت شرایطی که گفته می‌شود شرکت‌ها به دنبال افزایش 160 درصدی قیمت دارو هستند، اذهان عمومی را درگیر کرده. رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو می‌گوید یکی از اصلی‌ترین دلایل کمبود آنتی بیوتیک در روزهای گذشته، تغییر الگوی مصرف دارویی مردم در دوره کرونا بود. ناصر ریاحی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: «در ماه‌های ابتدایی شیوع کرونا، جامعه به شکل جدی، محدودیت‌ها و فاصله گذاری‌ها را رعایت می‌کرد که این موضوع باعث شد در کنار تلاش برای کاهش کرونا، روند انتقال و بیماری زایی سایر ویروس‌ها یا عوامل بیمارکننده نیز کاهش پیدا کند، به همین دلیل ما در دو سال گذشته شاهد آن بودیم که میزان مصرف آنتی بیوتیک در کشور به شکل جدی کاهش پیدا کرد».
وی با اشاره به تجربه برخی تولیدکنندگان داخلی آنتی بیوتیک در ماه‌های گذشته، تشریح کرد: «تا جایی که من در جریان هستم، یکی از شرکت‌های تولیدکننده با توجه به اینکه در بازار مصرفی وجود نداشت، مجبور شد به دلیل گذشت تاریخ مصرف، آنتی بیوتیک‌های تولید خود را از بین ببرد، اما در ماه‌های گذشته ما در کنار کرونا، شاهد افزایش دیگر بیماری‌های مسری نیز بودیم که این مسئله به افزایش تقاضا برای آنتی بیوتیک منجر شد و با توجه به اینکه برخی شرکت‌ها در ماه‌های گذشته میزان تولید خود را کاهش داده بودند، کمبودهایی در بازار مشاهده شد».
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه در این رابطه هیچ احتکار یا کم‌کاری صورت نگرفته بود، تاکید کرد: «البته از چند ماه قبل و با حذف ارز ترجیحی، بنا شد که مبنای ارز واردات مواد اولیه به نیمایی تغییر کند. البته در این زمینه مردم نباید هیچ نگرانی داشته باشند، زیرا در چارچوب طرح دارویار، دولت مابه التفاوت این رقم را پرداخت می‌کند و برای مصرف کننده نهایی مشکلی به وجود نمی‌آید». ریاحی ادامه داد: «با توجه به اینکه این احتمال وجود داشت که با وارد شدن داروهایی با مبنای ارزی جدید به بازار، قیمت‌ها دوگانه شود، سازمان غذا و دارو تصمیم گرفت که تا زمانی که داروهای تولید شده با ارز ترجیحی به پایان نرسیده‌اند، داروهای جدید وارد بازار نشوند. البته ما معتقدیم شیوه‌های دیگری نیز برای مدیریت این موضوع وجود داشت اما به هر حال این شیوه اجرایی شد. از این رو کمبود غیرقابل جبرانی وجود ندارد و امیدواریم با دستورهای صادر شده، مشکلات در بازار در زمانی کوتاه برطرف شوند». وی در پاسخ به این سوال که آیا در صورت نیاز امکان واردات این داروها نیز وجود دارد؟ اظهار کرد: «ما شرکت‌هایی داریم که به شکل فوریتی امکان ورود به بازار و تامین نیازهای کشور را دارند. در کشورهای منطقه و همسایه نیز عمده فروشان دارو هستند که امکان خرید از آنها از زمانی بسیار کوتاه وجود دارد و از این رو در این حوزه نیز جای نگرانی وجود ندارد». با این همه اما گزارش‌ها همچنان حکایت از اوضاع ناخوش دارو در کشور دارد.
