بررسی گزارش سراسری میزان افزایش حقوق، بنا بر توقع شاغلان در رسته‌ها و گروه‌های شغلی متفاوت کشور
در ابتدای هر سال مبلغ قرارداد و افزایش حقوق نسبت به سال گذشته به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارکنان و کارفرمایان تبدیل می‌شود، چرا که تقریبا مرجع شفافی برای تعیین میزان افزایش حقوق به صورت منصفانه وجود ندارد. تنها شاخصی که تا حدی دو طرف به آن نیم‌نگاهی دارند، میزان افزایش حقوقی است که در ابتدای هر سال دولت اعلام می‌کند. واضح است که این شاخص تنها یکی از عوامل است و نمی‌تواند در تمام موارد مبنای توافق طرف‌ها باشد. این شفاف نبودن و تطبیق نداشتن قوانین با واقعیت‌های جامعه باعث شده تا در خیلی از موارد، سازمان‌ها و کارمندان نتوانند به یک توافق منصفانه برسند و این اختلاف در نهایت به نارضایتی و جدایی کارکنان از سازمان‌ها منجر می‌شود. راه حل برچیده شدن این اختلافات و کشمکش‌ها، آگاهی از میزان افزایش حقوق درخواستی افراد مشابه در حوزه‌های شغلی مختلف است. به همین دلیل است که «نظرسنجی سراسری میزان افزایش حقوق» می‌تواند راه‌گشا برای حل اختلاف‌ها و رضایت طرف‌ها باشد. وب‌سایت کاریابی «جاب ویژن» که یکی از گسترده‌ترین سایت‌های ایرانی در این زمینه است، به تازگی گزارشی درباره میزان حقوق شاغلان در کشور منتشر کرده است. به گفته این وب‌سایت، انتهای سال 1401 با نظرسنجی از 74 هزار شاغل در سراسر کشور گزارش جامعی از میزان حقوق و مقدار افزایش آن در سال جدید ارائه شده که در آن حقوق کارکنان گروه‌های شغلی مختلف با سابقه کاری مختلف و انتظارات آن‌ها برای افزایش حقوق‌شان در سال ۱۴۰۲ در شهرهای مختلف بررسی شده است. نگاهی به این گزارش انداخته و نکات مهم آن را در ادامه آورده‌ایم.
تفکیک براساس جنسیت
براساس این گزارش، از 19 هزار و 987 زن و 47 هزار و 755 مرد نظرسنجی شده است که به این صورت پاسخ داده‌اند:
90 درصد زنان در سال 1401 بین 5 تا 17 میلیون تومان حقوق گرفته که توقع داشته‌اند در سال 1402 بین 6 تا 23 میلیون تومان حقوق بگیرند. در این دسته‌بندی به طور میانگین حقوق باید 37 درصد افزایش یابد تا رضایت زنان شاغل برآورده شود.
همچنین 90 درصد مردان 5.5 تا 24 میلیون تومان حقوق گرفته‌اند که آن‌ها هم توقع داشته‌اند در سال 1402 بین 7 میلیون و 200 هزار تا 32 میلیون و 500 هزار تومان حقوق بگیرند. به طور میانگین مردان خواهان افزایش 42 درصدی حقوق خود در سال 1402 بوده‌اند.
تفکیک براساس وسعت شهر
در این گزارش با 37 هزار و 333 نفر اهل تهران، 14 هزار و 849 نفر اهل شهرهای بزرگ (مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز و کرج) و 17 هزار و 382 نفر ساکن شهرهای کوچک صحبت شده است که به این صورت درآمد خود در سال گذشته و توقع حقوق در سال 1402 را بیان کرده‌اند:
حقوق 90 درصد تهرانی‌ها از 6 میلیون تومان شروع می شود و تا 25 میلیون تومان می رسد. با این حال توقع آن‌ها از 7 میلیون و 600 هزار آغاز شده و تا 34 میلیون تومان ادامه داشته است که به طور میانگین خواهان افزایش 36 درصدی حقوق خود در سال 1402 بوده‌اند.
90 درصد ساکنان شهرهای بزرگ هم اعلام کرده‌اند از 5 میلیون تا 18 میلیون تومان حقوق می‌گرفته‌اند که توقع‌شان برای سال 1402 از 6 میلیون تا 25 میلیون و 300 هزار تومان بوده است. یعنی به طور میانگین حدود 40 درصد خواهان افزایش حقوق خود بوده‌اند.
در شهرهای کوچک هم تقریبا همین ارتباط برقرار است. یعنی 90 درصد ساکنان این شهرها از 4.5 میلیون تا 17 میلیون تومان حقوق می‌گرفته‌اند که توقع خود را برای سال 1402 از 5 میلیون و 700 هزار تا 24 میلیون تومان اعلام کرده‌اند. بر این اساس ساکنان شهرهای کوچک هم به طور میانگین خواهان افزایش 36 درصدی حقوق خود در سال جدید بوده اند.
تفکیک براساس سطح ارشد بودن
از تعداد 2751 کارمند که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، 90 درصد از 5 تا 11 میلیون حقوق می‌گرفته‌اند که خواستار افزایش از 5 میلیون و 800 هزار تا 15 میلیون و 700 هزار تومان بوده‌اند، یعنی 30 درصد افزایش.
از بین 20 هزار و 654 کارشناس، 90 درصدشان از 5 میلیون و 600 هزار تا 17 میلیون حقوق دریافت می‌کرده‌اند که توقع خود برای سال 1402 را از 7 میلیون و 200 هزار تا 23 میلیون تومان اعلام کرده‌اند، یعنی 33 درصد افزایش.
در سطح کارشناس ارشد هم 9560 نفر پاسخ داده‌اند که 90 درصدشان از 7 میلیون و 300 هزار تا 22 میلیون تومان حقوق می‌گرفته‌اند که گفته‌اند توقع دارند در سال جدید از 9 میلیون و 600 هزار تا 30 میلیون و 800 هزار تومان حقوق بگیرند، یعنی 38 درصد افزایش.
از 6714 مدیر هم 90 درصدشان از 10 میلیون تا 40 میلیون حقوق دریافت می‌کرده‌اند که خواهان افزایش به 13 میلیون و 200 هزار تا 52 میلیون تومان بوده‌اند، یعنی 30 درصد افزایش.
تفکیک براساس شغل
در این گزارش مشاغل گوناگون بررسی شده‌اند که به علت حجم زیاد امکان درج همه آن‌ها در این مطلب نیست. به همین دلیل فقط نتیجه نظرسنجی 5 رسته شغلی را می‌آوریم که بیشترین شاغل و طرفدار را دارند.
1- بازرگانی / تجارت
در شهر تهران و در 4 سطح کارمند، کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر، به ترتیب خواستار میانگین افزایش 35، 30، 34 و 42 درصدی حقوق خود بوده‌اند.
در شهرهای بزرگ (مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز و کرج) و در این 4 سطح که ذکر شد، به ترتیب توقع افزایش حقوق خود با این درصدها را داشته‌اند: 20، 35، 25 و 25 درصد.
در شهرهای کوچک هم شاغلان در 4 سطح کارمند، کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر خواهان افزایش حقوق خود به مقدار 38، 40، 43 و 48 درصد بوده‌اند.
2- مهندسی عمران
در تهران و در 3 سطح کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر در رشته عمران به ترتیب و به طور میانگین خواستار افزایش 37، 35 و 35 درصدی حقوق خود بوده‌اند.
در شهرهای بزرگ که ذکر شد هم شاغلان در این 3 سطح توقع افزایش 37، 33 و 43 درصدی دریافتی خود را دارند.
در شهرهای کوچک هم کارشناس، کارشناس ارشد و مدیران عمرانی توقع داشته‌اند حقوق‌شان به ترتیب 44، 33 و 35 درصدی افزایش یابد.
3- پزشک / دندان پزشک / دام پزشک
90 درصد پزشکان تهرانی که بین 10 تا 40 میلیون تومان درآمد داشته‌اند، به طور میانگین خواهان افزایش 50 درصدی درآمد خود بوده‌اند. این مقدار در شهرهای بزرگ 39 درصد و در شهرهای کوچک 29 درصد اعلام شده است.
4-آموزش / تدریس
90 درصد مدرسان تهرانی که از 5 تا 14 میلیون تومان حقوق می‌گرفته‌اند، توقع داشته‌اند در سال 1402 به طور میانگین با 37 درصد افزایش حقوق خود روبه‌رو شوند.
در شهرهای بزرگ که 90 درصد شاغلان در این رسته شغلی از 3 تا 12 میلیون تومان حقوق می‌گرفته‌اند، خواهان افزایش 34 درصدی دریافتی خود بوده‌اند و در شهرهای کوچک هم که از 3 تا 11 میلیون و 300 هزار تومان دریافتی داشته‌اند، توقع افزایش 34 درصدی آن را اعلام کرده‌اند.
5- کارگر ماهر
90 درصد کارگران ماهر شهر تهران که از 6 تا 16 میلیون حقوق دریافت می‌کرده‌اند، اعلام کرده‌اند که توقع دارند حقوق‌شان 40 درصد افزایش یابد.
این مقدار در شهرهای بزرگ از 5 میلیون و 400 هزار تا 14 میلیون تومان بوده و درخواست افزایش 45 درصدی آن را داشته‌اند.
در شهرهای کوچک هم که 90 درصد شاغلان از 5 تا 14 میلیون حقوق می‌گرفته‌اند، خواستار افزایش 43 درصدی حقوق خود بوده‌اند.
محبوبیت مزایای شغلی
نکته جالب دیگر این نظرسنجی، نظر افراد درباره مزایای شغلی محل کار شان است. از چند سال قبل فضای کاری در ایران و روابط بین کارفرما و کارمند، دستخوش تغییرات گسترده‌ای شد که هنوز هم ادامه دارد. در نتیجه این دگرگونی‌ها، مزایای شغلی و امکاناتی که سازمان در اختیار کارمند خود قرار می‌دهد، رفته‌رفته تبدیل به یکی از محورهای مهم در تصمیم‌گیری و میزان رضایت شغلی شد. از سوی دیگر در بیشتر سازمان‌ها، دیگر حقوق پیشنهادی تنها ملاک کارجویان برای انتخاب نیست بلکه مزایای شغلی هم نقش تاثیرگذاری در تصمیم‌گیری افراد برای انتخاب سازمان مدنظرشان دارد. به همین علت بیشتر مجموعه‌ها هنگام استخدام، همراه با حقوق مدنظر، پیشنهادهایی درباره مزایای کاری هم ارائه می‌کنند. در «نظرسنجی میزان افزایش حقوق درخواستی کارکنان در سال ۱۴۰۲» از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا از میان مزایای شغلی مختلف، حداکثر پنج مورد را به عنوان مهم‌ترین مزایای کاری مدنظرشان مشخص کنند. با توجه به پاسخ‌های شرکت‌کنندگان، میزان محبوبیت مزایای شغلی در مقایسه با یکدیگر مشخص شد. در این نمودار که سمت راست قرار داردمشاهده می‌کنید که به ترتیب هرکدام از مزایای شغلی تا چه حد برای شرکت‌کنندگان جذاب بوده است. بدیهی است با توجه به این که هر شرکت‌کننده امکان انتخاب ۵ گزینه را داشته است، جمع درصد فراوانی‌ها بیش از ۱۰۰ درصد باشد.
